Aspekty promocji zdrowia i badań profilaktycznych w kontekście zachorowań i zgonów z powodu nowotworów w Polsce
Aspekty promocji zdrowia i badań profilaktycznych w kontekście zachorowań i zgonów z powodu nowotworów w Polsce
Aspects of health promotion and preventive examinations in the context of diseases and deaths due to cancer in Poland
BEATA PRZYSTAŚ, MONIKA SANDER-GRABOWSKA, MARZENA CHWIAŁKOWSKA
DOI: http://dx.doi.org/10.21784/IwP.2019.012
ISSN: 2451-1846
Streszczenie:
Wstęp. Późna diagnostyka i antyzdrowotny styl życia mają wpływ na wzrost zachorowań na choroby nowotworowe.
Cel. Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na rolę promocji zdrowia, badań profilaktycznych i innych działań prewencyjnych w zmniejszeniu zachorowalności i umieralności z powodu chorób nowotworowych.
Materiał i metody. W pracy wykorzystano metodę analizy piśmiennictwa,w tym dane statystyczne z Krajowego Rejestru Nowotworów.
Wyniki. W Polsce wśród kobiet dominuje zachorowalność na nowotwory piersi i płuca, a wśród mężczyzn nowotwory płuca i prostaty.
Wnioski. 1. Zachorowalność na nowotwory w polskiej populacji wykazuje nadal tendencję wzrostową. 2. Niezbędne są rozwiązania systemowe, które przyczynią się do lepszej skuteczności aktualnie realizowanych w i badań profilaktycznych oraz działań z zakresu promocji zdrowia.
Abstract:
Introduction. Late diagnosis and anti-health lifestyle have an impact on the increase in the number of cases of cancer.
Aim. The aim of this article is to draw the attention to the role of health promotion, preventive care and other preventive actions in the reduction of morbidity and mortality due to cancerous diseases.
Materials and methods. The work uses a method of literature analysis, including statistical data from the National Cancer Register.
Results. In Poland, the incidence of breast and lung cancer in women is higher whereas in men lung and prostate cancer.
Conclusions. 1. The incidence of cancer in the Polish population is on the increase . 2. It is necessary to provide systemic solutions that improve the effectiveness of current preventive programmes, preventive care and health promotion measures.
Słowa kluczowe:
promocja zdrowia, nowotwory, badania profilaktyczne
Keywords:
health promotion, cancer, preventive care
Pełny tekst:
PDF - 116-130
Bibliografia/Bibliography:
1.Heszen I., Sęk H. Psychologia zdrowia. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2007.
2.Jeziorski A., Onkologia. Podręcznik dla pielęgniarek. Warszawa 2015: 11.
3.Kulik T., Latarski M. Zdrowie publiczne. Lublin 2009: 16, 28, 105.
4.Kułakowski A., Skowrońska- Gardas A. Onkologia. PZWL, Warszawa 2014: 30,40-48.
5.Narodowy Program Zwalczania Chorób Nowotworowych na lata 2016-2024. https://www.gov.pl/web/zdrowie/narodowy-program-zwalczania-chorob-nowotworowych-na-lata-2016-2024 (dostęp z dnia 31.03.2019).
6.Program Zdrowia na lata 2016-2020 https://www.gov.pl/web/zdrowie/narodowy-program-zdrowia1 (dostęp z dnia 30.03.2019).
7.https://www.raknroll.pl/ (dostęp z dnia 02.03.2019).
8.Lalonde M. A New Perspective on the Health of Canadians. http://www.phac-aspc.gc.ca/ph-sp/pdf/perspect-eng.pdf (dostęp z dnia 30.03.2019).
9.Holford P. Rakowi powiedz nie. Filar, Warszawa 2011: 24.
10.IARC Biennial Report 2012-2013, International Agency of Research on Cancer, France, 2013: 8.
11.http://onkologia.org.pl/nowotwory-zlosliwe-ogolem-2/ (dostęp z dnia 30.03.2019).
12.Wojciechowska U., Czaderny K., Ciuba A., Olasek P., Didkowska J. Nowotwory złośliwe w Polsce w 2016 roku. Krajowy Rejestr Nowotworów. Warszawa 2018: 10,68.
13.Dzidkowska J., Wojciechowska U., Zatoński W. Prognozy zachorowań i zgonów na wybrane nowotwory złośliwe w Polsce do 2025r. Krajowy Rejestr Nowotworów. Warszawa 2009: 11,96.
14.Krajowy Rejestr Nowotworów http://onkologia.org.pl/nowotwory-zlosliwe-ogolem-2/ (dostęp 30.03.2019).
15.http://www.nfz.gov.pl/dla-pacjenta/programy-profilaktyczne/(dostęp 30.03.2019).
16.https://www.gov.pl/web/zdrowie/profilaktyka-raka-jelita-grubego1(dostęp 31.03.2019).
17.http://www.nfz.gov.pl/dla-swiadczeniodawcy/pakiet-onkologiczny/(dostęp 31.03.2019).