Rozwój Wolontariatu Europejskiego jako formy edukacji pozaformalnej i międzykulturowej
Rozwój Wolontariatu Europejskiego jako formy edukacji pozaformalnej i międzykulturowej
The development of European Voluntary Service as a form of nonformal and intercultural form of education
NADINA MILEWSKA-PINDOR
DOI: http://dx.doi.org/10.21784/ZC.2014.005
ISSN: 1896-4087
Streszczenie:
Procesy zjednoczeniowe w powojennej Europie postawiły przed jej mieszkańcami szereg nowych wyzwań. Po utworzeniu Unii Europejskiej oczywistym stał się fakt, że kontynuacja dotychczasowych działań integracyjnych w znacznym stopniu zależeć będzie od kondycji przyszłego społeczeństwa europejskiego – społeczeństwa informacyjnego, opartego na wiedzy, cechującego się przedsiębiorczością, zdolnego do wprowadzania innowacyjnych rozwiązań oraz adaptacji do zmiennych warunków gospodarczych i politycznych, ale również świadomie reagującego na możliwości i bariery stwarzane przez wielokulturowe środowisko, tolerancyjnego i solidarnego. Podobna sytuacja wymagała wprowadzenia alternatywnych rozwiązań w sferze europejskiej polityki społecznej, w tym młodzieżowej, warunkującej osiągnięcie wspólnotowych celów gospodarczych i politycznych. Konsultacje przeprowadzone w 2000 i 2001 roku wśród młodych Europejczyków umożliwiły określenie głównych obszarów problemowych dotyczących młodzieży, sformułowanie założeń polityki młodzieżowej oraz wskazanie odpowiednich form działań, narzędzi i metod sprzyjających jej realizacji. Wśród nich za priorytetowe uznane zostały wymiany młodzieżowe i wolontariat, będące formami edukacji komplementarnymi wobec formalnego systemem kształcenia. Badania jakościowe przeprowadzone wśród szerokiego grona beneficjentów EVS wykazały, że udział w programach wolontariackich wpłynął nie tylko na zmianę nastawień poznawczych, wzrost kompetencji społecznych i zawodowych, ale także przyczynił się do podniesienia świadomości młodych ludzi w zakresie wpływu ich działań na przyszłość Europy, jak również skłonił do poszukiwania i akceptacji wspólnych wartości w podlegającym coraz większej dyferencjacji kulturowej społeczeństwie. Analiza dotychczasowych programów unijnych pozwoliła tym samym uznać wolontariat zarówno za kluczowy element edukacji pozaformalnej, jak i ważną formę edukacji międzykulturowej.
W treści niniejszego artykułu można wyodrębnić trzy zasadnicze części. Pierwsza z nich stanowi przegląd wybranych dokumentów unijnych odzwierciedlających rosnące znaczenie edukacji pozaformalnej, w tym programów wolontariackich, w procesie kształtowania polityki młodzieżowej Unii Europejskiej. W części drugiej zaprezentowano skrótowe omówienie raportów ewaluacyjnych podsumowujących rezultaty projektów EVS, zrealizowanych w okresach programowania 2000 – 2006 oraz 2007 – 2013.
W ostatniej części artykułu przedstawiono fragmenty wywiadów przeprowadzonych z byłymi wolontariuszami, koordynatorami i mentorami projektów EVS, potwierdzających znaczenie wolontariatu jako istotnej formy edukacji pozaformalnej i międzykulturowej.
Abstract:
Integration processes in post II WW Europe have posed a number of challenges to the citizens of European countries. After the founding of the European Union it became apparent that continuation of integration initiatives will to a great extent depend on the condition of the future European society – an information society that is knowledge-based, entrepreneurial, capable of introducing innovative solutions, able to adapt to changing economic and political environment and consciously react to opportunities and limitations created by multicultural surrounding, tolerant and supportive. A similar situation entailed introduction of alternative solutions into the European social policy – including the policy for youth – that would enable to achieve the economic and political goals of the European community. Consultations conducted in 2001 and 2002 among the European youth enabled to delineate the main problem areas concerning this group, to formulate the main assumptions of the youth policy, and to indicate the right activities, tools and methods of its execution. Youth exchange and volunteerism were treated as priorities and perceived as complementary forms of the formal educational system. The results of qualitative research that was conducted among EVS beneficiaries indicated that participation in
volunteering programs not only contributed to a change in their cognitive bias and increased their social and professional competence, but it alsocontributed to the general youth’s awareness of the influence of their actions on the future of Europe. As the results suggest, it also encouraged them to search for and accept common values in an increasingly multicultural society. The analysis of EU programs thus depicted volunteerism as a key element of nonformal education and a crucial form of gaining intercultural competence. The following article consists of three main parts. The first part is an overview of selected EU policy documents highlighting the growing importance of nonformal education – including volunteerism program – in the process of formulating the EU youth policy. The second part presents a concise overview of evaluation reports following completion of EVS projects conducted 2000-2006 and 2007-2013. The last part of the article presents excerpts from interviews with former EVS project volunteers, coordinators and mentors who confirmed that volunteerism is a crucial form of nonformal and multicultural education.
Słowa kluczowe:
młodzież, polityka młodzieżowa, Wolontariat Europejski (EVS), edukacja pozaformalna, edukacja międzykulturowa
Keywords:
education, volunteering, interculuralism
Pełny tekst: