Rola edukacyjna pielęgniarki w opiece nad pacjentem z chorobą Alzheimera i jego rodziną
Rola edukacyjna pielęgniarki w opiece nad pacjentem z chorobą Alzheimera i jego rodziną
The educational role of nurses in the care of patients with Alzheimer’s disease and the family
ANNA ANTCZAK, ROBERT ŚLUSARZ
ISSN: 2451-1846
DOI: http://dx.doi.org/10.21784/IwP.2016.006
Streszczenie:
Choroba Alzheimera ma charakter neurodegradacyjny i należy do chorób postępujących. Zaliczana jest jako najczęstsza przyczyna choroby otępiennej wieku podeszłego. Częstość występowania gwałtownie wzrasta w grupie ludzi powyżej 65 roku życia. Charakterystycznymi objawami są zaburzenia funkcji poznawczych oraz funkcjonalnych. Wraz z postępem choroby, a tym samym nasileniem objawów zwiększa się zakres działań opiekuńczo-pielęgnacyjnych wobec pacjenta. Rola pielęgniarki uwarunkowana jest stanem funkcjonalnym pacjenta oraz zapotrzebowaniem na profesjonalną opiekę. Obszar działań odzwierciedla deficyty w wykonywaniu czynności samoobsługowych oraz brak wiedzy opiekunów. Pielęgniarka powinna określić problemy pacjenta i jego rodziny, postawić cele do wykonania, wdrożyć odpowiednie środki realizacji oraz ocenić działania.
Edukacja pacjenta to proces kolejno następujących, powiązanych logicznie i przyczynowo czynności, które są podejmowane w celu wywołania zmian w zachowaniu pacjenta. W związku z progresją choroby i w konsekwencji całkowitej niesamodzielności, wymaga od pielęgniarki odpowiedniej postawy adekwatnej do wykonywanej pracy oraz wyróżniającej się dużą moralnością. Rola edukacyjna w przypadku pacjentów z AD oraz ich rodzin odgrywa znaczącą rolę w procesie leczenia. Zapewnia poczucie bezpieczeństwa oraz wsparcia psychicznego. Pacjent na każdym etapie choroby ma zapewnianą odpowiednią jakość życia. Poza tym przygotowuje rodzinę do opieki nad pacjentem w warunkach domowych oraz wskazuję różne drogi rozwiązania problemów.
Abstract:
Alzheimer's disease is of neurodegrading nature and belongs to progressive diseases. It is classified as the most common cause of dementia disease of old age. The incidence is rapidly increasing in the group of patients over 65 years of age. The characteristic symptoms include cognitive and functional disorders. As the disease progresses, and thus the severity of symptoms increases the scope of activities related to patient care grows. The role of nurses is conditioned by the patient's functional status and demand for professional care. The area of activities reflects deficits in carrying out self-service and the lack of caregivers’ knowledge. The nurse should identify patients’ problems and as well as those of their families, define the goals to be reached, implement appropriate measures and evaluate the actions.
Patient’s education is a process of successive, logically and causally related steps that are being taken in order to induce changes in the behavior of the patient. In connection with the progression of the disease and, consequently, total reliance, it requires from nurses appropriate attitude adequate to the work performed and characterised by outstanding high morality. The educational role in the case of patients with AD and their families plays a significant role in the process of treatment. It provides a sense of security and psychological support. The patient at every stage of the disease is guaranteed to have adequate quality of life. Also, it prepares the family to the care of the patient at home and defines various ways to solve problems.
Słowa kluczowe:
rola edukacyjna, pielęgniarka, pacjent, choroba Alzheimera
Keywords:
the role of education, nurse, patient, Alzheimer's disease
Pełny tekst:
PDF 91-102
Bibliografia/Bibliography:
- Pabiś M., Ślusarska B., Jarosz M.J., Zarzycka D., Dobrowolska B., Brzozowska A. Kompetencje pielęgniarek w zakresie edukacji zdrowotnej w polskim systemie opieki medycznej. Pielęgniarstwo XXI wieku. 2010;Nr 3–4:(32–33).
- Glińska J., Lewandowska M. Autonomiczność zawodu pielęgniarskiego w świadomości pielęgniarek z uwzględnieniem pełnionych funkcji zawodowych. Problemy Pielęgniarstwa. 2007;tom 15, zeszyt nr 4.
- Franek G.A., Łukasz-Paluch K., Cholewka B. Koncepcja roli zawodowej pielęgniarki w literaturze przedmiotu. Problemy Pielęgniarstwa, 2012;20(2):252–259.
- Rutkowska A. Problem psychologicznej pomocy chorym neurologicznie i ich rodzinom. Folia Psychologica, Warszawa 1997.
- Schwarz G. Choroba Alzheimera. Objawy, leczenie, opieka, pomoc. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2002.
- Grochowska D. Opieka pielęgniarska nad pacjentem z chorobą Alzheimera. Magazyn Pielęgniarki i Położnej. 2001;1:37–38.
- Kłoszewska I. Choroba Alzheimera. Przew Lek. 2001;4(11): 78–82.
- Pfeffer A. Choroba Alzheimera – obraz kliniczny, rozpoznawanie, możliwości terapeutyczne zaburzeń poznawczych. Przew Lek. 2004;5: 70–78.
- Przydatek M., Bień B. Uwarunkowania otępienia w starości a możliwości prewencji. Przew Lek. 2002;3:70–74.
- Ziółkowska-Kochan M. Aspekty neurologiczne chorób otępiennych. Psychiatr Prakt Ogólnolek. 2002;2(2):73–80.
- Gauthier S.G. Choroba Alzheimera: korzyści wynikające z wczesnego leczenia farmakologicznego. Pol Przegl Neurol. 2008;4(B):11–16.
- Hausz-Piskorz B., Buczkowski K. Diagnostyka i leczenie choroby Alzheimera w warunkach praktyki lekarza rodzinnego. Forum Med Rodz. 2008;7(4):198–207.
- Kaliszan R., Macur K. Na tropie środków przydatnych w terapii lub profilaktyce choroby Alzheimera. Forum Med Rodz. 2010;4(1):1–9.
- Barcikowska M.: Naukowe kryteria rozpoznawania choroby Alzheimera: rewizja kryteriów NINCDS-ADRDA. Pol Przegl Neurol. 2008;4(A):93–94.
- Opala G., Ochudło S. Obraz kliniczny i różnicowanie otępienia naczyniowego. Udar Mózgu. 2004;6(1):7–16.
- Misiak K., Kopydłowska E. Przygotowanie rodziny do opieki nad osobą starszą, cierpiącą na chorobę otępienną. Pielęgn Zdr Publ. 2011;1(1):65–75.
- Wojcierowska A. Wpływ umieszczenia chorego z chorobą Alzheimera w ośrodku pobytu dziennego na samopoczucie opiekuna. Probl Pielęgn. 2008;16(3):269–272.
- Rachel W., Datka W., Zyss T. i wsp. Obciążenie opiekunów pacjentów z otępieniem w chorobie Alzheimera. Gerontol Pol. 2014;22(1):14–23.
- Schindler R.J. Otępienie naczyniopochodne i mieszane: znaczenie wczesnego leczenia farmakologicznego. Pol Przegl Neurol. 2008;4(B):17–21.
- Jurczak W., Porzych K., Polak-Szabela A. Rola pielęgniarki w opiece nad pacjentem z chorobą Alzheimera. MedBiolSci. 2014;28(2):5–10.
- Tomaszewski K., Matusik P., Chmielowska K., i wsp. Otępienie a sprawność fizyczna pacjentów w podeszłym wieku mieszkających w wybranych domach opieki. Gerontol Pol. 2010;18(2):71–75.
- Krzyczkowska-Sendrakowska M. Czy można przeciwdziałać starzeniu się kobiecego mózgu i rozwojowi choroby Alzheimera? Przegl Menopauz. 2013;1:13–14.
- Klich-Rączka A. Leczenie otępienia przy współistniejących schorzeniach internistycznych – wybrane zagadnienia. Aktual Neurol. 2012;12(4):245–250.
- Daniluk J., Borkowska A. Zaburzenia funkcji poznawczych i depresja w chorobie Alzheimera, zagadnienia neurobiologiczne. Psychiatria. 2008;5(2):43–50.
- Jaworski M. Łagodzenie objawów poznawczych poprzez stosowanie odpowiedniej diety u osób z chorobą Alzheimera. Neuropsychiatr Neuropsychol. 2010;5(3–4):141–148.
- Ruda K., Rymaszewska J. Wybrane zagadnienia z terapii muzyką osób chorujących na zaburzenia otępienne. Neuropsychiatr Neuropsychol. 2013;8(1):40–46.