Ocena wiedzy pacjentów na temat czynników ryzyka związanych ze stylem życia, a występowanie chorób nowotworowych głowy i szyi

  • Kategoria: Uncategorised
  • Odsłony: 1269

Ocena wiedzy pacjentów na temat czynników ryzyka związanych ze stylem życia,a występowanie chorób nowotworowych głowy i szyi

Risk factors related to lifestyle affecting the occurrence of head and neck cancer

URSZULA KARBOWIAK, BOGUSŁAWA SERZYSKO

DOI: http://dx.doi.org/10.21784/IwP.2018.007

ISSN: 2451-1846

Streszczenie:
Wstęp. Choroba nowotworowa to złożony proces patologiczny, który rozwija się w ludzkim organizmie, który niszcząc zdrowe komórki prowadzi progresywnie do znacznych ograniczeń w funkcjonowaniu oraz znacznych dolegliwości bólowych, czasem nieustępujących po lekach przeciwbólowych. Choroba nowotworowa narządów głowy i szyi w znaczny sposób obniża jakość życia w porównaniu do populacji osób zdrowych.
Cel. Celem tego badania była ocena wiedzy pacjentów na temat czynników ryzyka związanych ze stylem życia, a występowaniem chorób nowotworowych głowy i szyi.
Materiał i metody. Badanie przeprowadzono wśród 149 pacjentów, u których rozpoznano chorobę nowotworową głowy i szyi w Przyklinicznej Przychodni Centrum Onkologii w Gliwicach za zgodą tejże palcówki. W badaniu posłużono się autorska ankietą zawierającą w 38 pytań. Badanie realizowano od listopada 2016 r. do stycznia 2017r.
Wyniki. Analiza wyników nie potwierdziła, że palenie wyrobów tytoniowych, picie alkoholu i wirus HPV są głównymi czynnikami ryzyka chorób nowotworowych głowy i szyi. Spora ilość zaznaczanych odpowiedzi to nie udzielenie odpowiedzi, co sugeruje o braku wiedzy pacjentów lub wyparcia przez nich szkodliwości w/w nałogów.
Wnioski. Badani w zdecydowanej większości byli świadomi szkodliwości palenia papierosów i jego wpływu na powstanie choroby nowotworowej. Nie mieli natomiast świadomości wpływu picia alkoholu na rozwój choroby nowotworowej. Większość badanych wiedziała, czym jest wirus HPV. Natomiast badani w większości nie mieli wiedzy, że wirus HPV należy do onkogennych. Palenie papierosów kiedykolwiek przez badanych różnicowało ich świadomość wpływu palenia papierosów na powstanie choroby nowotworowej.

Słowa kluczowe:
nowotwory głowy i szyi, styl życia, jakość życia

Abstract:
Introduction. Cancer is a complex pathological process that develops in the human body, destroying healthy cells progressively and leading to significant limitations in functioning and severe pain, sometimes persissitng even with the aid of painkillers. Cancerous diseases of the head and neck organs significantly reduce the quality of life compared to the population of healthy people. Aim. The aim of this study was to show whether smoking, alcohol and HPV are risk factors for head and neck cancer.
Materials and methods. The study was conducted among 149 patients diagnosed with head and neck cancer in the Clinical Outpatient Center of Oncology Center in Gliwice with the consent of this heaktcare facility. The study used a questionnaire containing 38 questions. The study was carried out from November 2016 to January 2017.
Results. The analysis of the results did not confirm that smoking, alcohol and HPV are the main risk factors for head and neck cancer. A large number of respodents did not answer the questions , which suggests patients' lack of knowledge or their denial of the harmfulness of the above-mentioned addictions.
Conclusions. The majority of respondents were aware of the harmfulness of smoking and its effect on the development of cancer. However, they were not aware of the impact of drinking alcohol on the development of cancer. Most of the subjects knew what HPV is. However, the majority of respondents did not know that HPV belongs to oncogenic viruses. Smoking cigarettes differentiated their awareness of the impact of smoking on the development of cancer.

Keywords:
head and neck cancer, lifestyle, quality of life

PDF 9-26

Bibliografia/Bibliography:
1.Woźniak A. i wsp. Nowotwory głowy i szyi – historia. Przegląd Lekarski. 2012; 69 (10):1079 -1083.
2.Deptała A., Wojtukiewicz M. Z. Onkologia w praktyce lekarza rodzinnego. AsteriaMed, Gdańsk 2016.
3.Zalecenia diagnostyczno terapeutyczne dla wybranych nowotworów głowy i szyi. Postępy w Chirurgii Głowy i szyi – Suplement. 2006; 1: 36-38.
4.Kawecki A., Nawrocki S. Nowotwory nabłonkowe narządów głowy i szyi. W: Krzakowski M., Warzocha K. (Red.) Zalecenia postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w nowotworach złośliwych. VM Media, Gdańsk 2013: 2-32.
5.Wojtczak A. Zdrowie publiczne: wyzwania dla systemów zdrowia XXI wieku. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009.
6.Fol M., Jachowicz E. Czynniki zakaźne w procesie nowotworzenia. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu. 2016; 22 (1): 7-14.
7.Plagens-Rotman K. Czynniki ryzyka zachorowania na nowotwory złośliwe narządu rodnego u kobiet. Rozprawa doktorska, UM w Poznaniu, Poznań 2014: 28.
8.Bury P., Godlewski D, Wojtyś P. Alkohol, jako czynnik ryzyka choroby nowotworowej. Współczesna Onkologia 2000; 1: 13-15.
9.Śledź J. Nowotwory jamy ustnej - dane epidemiologiczne i czynniki ryzyka zachorowania. Biuletyn Wydziału Farmaceutycznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. 2015; 2: 6-12.
10.Kawecki A. Nowotwory narządów głowy i szyi. W: Meder J. (Red.) Aktualne zasady postępowania diagnostyczno terapeutycznego w onkologii. CMKP, Warszawa 2011: 5-20.
11.Tuchowska P.: Najczęstsze nowotwory złośliwe w Polsce – główne czynniki ryzyka i możliwości optymalizacji działań profilaktycznych: Probl Hig Epidemiol 2013,94(2): 166-171.
12.Stefanowicz A. Nowotwory złośliwe. W: Kulik B. T. Zdrowie publiczne. Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
13.Józefowicz- Korczyńska M. i wsp. Wczesna ocena zależności pomiędzy zakażeniem Human papilota virus (HPV) a wybranymi cechami nowotworu u chorych na raka krtani. Otolaryngologia. 2014,13(3): 155-162.
14.Morshed K. Udział wirusa brodawczaka ludzkiego HPV w etiopatogenezie nowotworów głowy i szyi: Otolaryngologia. 2004,3(3): 91-96.
15.Broniarczyk J. i wsp. Biotechnologia - struktura i właściwości wirusa brodawczaka ludzkiego. Biotechnologia. 2010; 3 (90):126-145.
16.Więcławska M. i wsp. Zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) w obrębie jamy ustnej i gardła. Czas. Stomat. 2005; LVIII,10:689-702.
17.Bernacka K. i wsp.: Carcinoma of the larynx and the hypopharynx. Rak krtani i krtaniowej części gardła. Problemy Medycyny Rodzinnej. 2012; 3 (39):56-63.
18.http://publicznecentraonkologii.pl/pacjent/rak-jezyka-prof-zw-dr-hab-med-alina-morawiec-sztandera-wojewodzki-szpital-specjalistyczny-im-m-kopernika-w-lodzi/ Dostęp: 29.10.2016 godz.21.10.
19.Polska Agencja Prasowa. Rynek aptek. http://www.rynekaptek.pl/drukuj/14472.html Dostęp: 14.06.2016r. godz.14.22.
20.Bury P., Godlewski D., Wojtyś P.: Alkohol jako czynnik ryzyka choroby nowotworowej. Współczesna Onkologia. 2000;1;13–15.
21.Golusiński P. i wsp. Występowanie i rola aktywnej infekcji wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) w rakach płaskonabłonkowych głowy i szyi. Polski Przegląd Otolaryngologiczny. 2012; 1(3): 244-251.
22.http://whc.ifps.org.pl/wpcontent/uploads/2013/04/informacja_prasowa_2013_rok_walki_z_nowotworami_glowy_i_szyi.pdfDostęp: 20.01.2017r godz.23.30.
23.Kozierkiewicz A., Jassem J.: Narodowe strategie zwalczania nowotworów: doświadczenia, struktura, dobre praktyki. Nowotwory. 2013; 63: 368-374.
24.Raczkowska -Siostrzonek A., Koszowski R.: Wpływ wizyt u lekarza stomatologa na poziom wiedzy o chorobie nowotworowej jamy ustnej. Dent. Med.Probl.2005;42,4:555-560.
25.Golusiński W. i wsp. Ogólnopolski Program Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Nowotworów Głowy i Szyi. Otolaryngologia Polska. 2015; 69, 4: 7-12.
26.De Walden – Gałuszko K.: Psychoonkologia w praktyce klinicznej. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2011:73.
27.Wrotek K. Profilaktyka antyrakowa. Wydawnictwo Helion, Gliwice 2010: 11.

Drukuj