Małoinwazyjne metody w leczeniu przewlekłych dolegliwości bólowych kręgosłupa - udział pielęgniarki w zwalczaniu bólu
Minimally -invasive methods for the treatment of chronic spinal pain - participation of the nurse in fighting pain
ANNA RASZKA, AGNIESZKA KRÓLIKOWSKA, ANNA ANTCZAK-KOMOTERSKA
DOI: http://dx.doi.org/10.21784/IwP.2017.018
ISSN 2451-1846
Streszczenie:
Przewlekłe zespoły bólowe kręgosłupa w znacznej części wynikają ze zmian przeciążeniowo-zwyrodnieniowych. Przyczyną powstałego procesu są zarówno uwarunkowania genetyczne, anatomiczne jak również cywilizacyjne. Występowanie dolegliwości bólowych ma tendencje do zwiększania się szczególnie u osób w 4 i 5 dekadzie życia będąc jednocześnie najczęstszą przyczyną bólu kręgosłupa. Powstały proces patologicznych zmian w obrębie kręgosłupa ma charakter postępujący, jest przyczyną występowania zaburzeń zarówno w sferze fizjologicznej, psychologicznej jak i społecznej powodując zmniejszenie wydolności funkcjonalnej pacjentów, wycofanie się z pełnionych do tej pory ról społecznych i poczucie bezradności w postępującym bólu. Przewlekłe zespoły bólowe kręgosłupa lędźwiowego powstałe na tle zmian przeciążeniowo-zwyrodnieniowych są wskazaniem do zastosowania małoinwazyjnych procedur neurochirurgicznych, dzięki którym można uzyskać poprawę komfortu oraz wydolności funkcjonalnej pacjentów.
Artykuł ma na celu przedstawienie leczenia przewlekłych zespołów bólowych za pomocą termolezji lędźwiowej jako skutecznej metody mającej wpływ na zmniejszenie tych przykrych dolegliwości jakimi są bóle kręgosłupa oraz udziału pielęgniarki w zwalczaniu dolegliwości bólowych.
Słowa kluczowe:
termolezja, kręgosłup lędźwiowy, ból, pielęgniarka, opieka
Abstract:
Chronic spine pain syndromes most often result from strain-degenerative changes. They are caused by genetic factors, anatomic condition as well as civilization changes . Pain is more severe among people in 4th and 5th decade of life and is the most frequent cause of spinal pain. Pathological changes in the spine result in physiological , psychological and social disorders leading to reduced funcional capacity of patients , withdrawal from social roles and the feeling of helplessness in pain. Chronic pain syndromes of the lumbar spine relating to strain-degenerative changes indicate the application of minimally -invasive neurosurgical procedures, which will make it possible to improve patients' comfort and funcional capacity.
The article aims to disucss the teratment of chronic pain syndromes with the help of lumbar thermocoagulation as the effective method in reducing spinal pain together with nursing intervention in pain relief.
Keywords:
thermocoagulation , lumbar spine, pain, nursing care
Pełny tekst:
PDF 109-115
Bibliografia / Bibliography:
1.Janiszewski R., Nowakowska A. Patomechanizm bólów krzyża. Medycyna Manualna 2001;1-2:10-13.
2.Żytkowski A., Sosnowski S., Wrodycka B. Etiopatogeneza choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa. Polski Merkuriusz Lekarski. 2006;XXI(125): 498-501.
3.Wordliczek J., Dobrogowski J. Patofizjologia bólu pooperacyjnego. Przegl. Lek. 2000; 57:201-210.
4.Domżał T.M. Bóle krzyża. Przew. Lek. 2001;4:104–110.
5. Morton M. Zespoły bólowe kręgosłupa. Przew. Lek. 2008;11:45–52.
6.Ortenburger D., Stawiarska-Lietzau M. Psychologiczne i medyczne aspekty bólu oraz uwarunkowania jego terapii. WSP, Częstochowa 2000;377-386.
7.Krasuski M. Algorytm postępowania diagnostyczno-leczniczego
w zespołach bólowych kręgosłupa. Rehabilitacja Medyczna 2005:9(3):19-25.
8.Wordliczek J., Dobrogowski J. Leczenie bólu. Wydawnictwa Lekarskie PZWL. Warszawa 2007;271–283.
9.Dobrogowski J., Wordliczek J. Medycyna bólu. Wydawnictwo lekarskie PZWL. Warszawa 2004;283–293
10.Golec A, Dobrogowski J, Kocot M. Psychologiczne aspekty bólu pooperacyjnego. Przegl Lek 2000;57.
11.Dziak A. Bóle i dysfunkcje kręgosłupa. Medicina Sportiva. Kraków 2007; 403–414.
12.Styczyński T. Postępy w leczeniu choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa. Reumatologia. 2013;51,6:429-436.
13.Malec-Milewska M., Kolęda I., Sękowska A., Kucia H., Kosson D.. Zastosowanie termolezji w leczeniu bólu przewlekłego opornego na farmakoterapię. Postępy Nauk Medycznych. 5/2014;317-322.
14.Raszka A., Waliszewska R., Sokal P., Zieliński P., Harat M. Quality of Life In Patients after Lumbar Thermolesion. The Journal of Neurological and Neurosurgical Nursing 2016:5(2);76-80.
15.Dobrogowski J. Niefarmakologiczne metody leczenia bólu. Polski Przegląd Neurologiczny 2007:3(4);272-278.
16.Waldman S.D. (red.). Pain management. Saunders Elsevier. Philadelphia 2006;1281–1293.
17. Sluijter M.E. Radiofrequency. Część 1. Flivo Press SA, Meggen 2001;105–171.
18.Przeklasa-Muszyńska A., Dobrogowski J., Wordliczek J. Estimation of therapeutic value of radiofrequency lesion of Gasserian ganglion with an addition of pentoxyphilline and methylprednisolone. Polska Medycyna Paliatywna. 2006:5(1);14–20.
19.Ruiz Lopez W.S.P., Erdine S. Treatment of craniofacial pain with radiofrequency procedures. Pain Practice. 2002;2:206–213.
20.Yoon K.B., Wiles J.R., Miles J.B., Nurmikko T.J. Long termoutcome of percutaneous thermocoagulation for trigeminal neuralgia. Anaesthesia 1999;54:803–808.
21.Świerkot J. Bóle krzyża - etiologia, diagnostyka i leczenie. Przew. Lek. 2006;9:86–98.
22.Ostrzyżek A. Jakość życia w chorobach przewlekłych. Problemy Higieny
i Epidemiologii. 2008:89(4);467-470.