Cyberprzestrzeń a bezpieczeństwo dzieci w świetle rozwiązań Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz Rady Europy

Cyberprzestrzeń a bezpieczeństwo dzieci w świetle rozwiązań Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz Rady Europy

Cyberspace and child safety in the light of the solutions of the United Nations and the Council of Europe

MATEUSZ K. MACIEJCZUK, KONRAD WNOROWSKI

Uniwersytet w Białymstoku

MATEUSZ OLCHANOWSKI

Uniwersytet w Białymstoku/Izba Adwokacka w Białymstoku

ISSN: 1896-4087

DOI: http://dx.doi.org/10.21784/ZC.2018.020

Streszczenie:
Niniejszy artykuł stanowi początek rozważań na temat bezpieczeństwa dzieci w cyberprzestrzeni. W pierwszej kolejności rozważania poświęcone zostały pojęciu używanym w tytule, tj. „bezpieczeństwo”, „dzieci” oraz „cyberprzestrzeń”. W związku z brakiem jednolitych definicji legalnych wyżej wymienionych terminów dokonano analizy aktów prawnych oraz doktryny w tym zakresie. W dalszej kolejności przedstawiono korelację pomiędzy cyberbezpieczeństwem dzieci oraz prawem i stawianymi, w tym kontekście, przed nim zadaniami. Kolejnym elementem analizy stały się osiągnięcia Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz Rady Europy dotyczące bezpieczeństwa dzieci w cyberprzestrzeni. Warto podkreślić, iż autorzy starali się wskazać na ewolucję pojmowania zagadnienia oraz efekty podejmowanych działań w sferach: prawnej i faktycznej. Przy każdej okazji wskazywano na skutki poszczególnych aktywności ONZ oraz Rady Europy.

Abstract:
This article launches a reflection on children safety in cyberspace. In the first place, consideration is given to the concept used in the title, i.e. 'security', 'children' and 'cyberspace'. Owing to the absence of any uniform definitions of the legal terms mentioned above, legal acts and doctrines in this area have been analyzed. Next, the correlation between the child cyber security-- the law and its challenges has been presented. Another element of the analysis is the achievements of the United Nations and the Council of Europe on the safety of children in cyberspace. It is worth to emphasize that the authors tried to point out the evolution of the understanding of the issue and the effects of the actions taken in the legal and factual spheres. On each occasion the effects of particular activities of the UN and the Council of Europe were pointed out.

Słowa kluczowe:
bezpieczeństwo, dzieci, cyberprzestrzeń, cyberbezpieczeństwo

Keywords:
security, children, cyberspace, cyber security

Pełny tekst:
PDF – 10-34

Bibliografia:
Adamski A., Konwencja Rady Europy o cyberprzestępczości i kwestia jej ratyfikacja przez Polskę, [w:] Internet. Ochrona wolności, własności i bezpieczeństwa, G. Szpor (red.), Wyd. C. H. Beck, Warszawa 2011.
Aleksandrowicz T. R., Świat w sieci. Państwa, społeczeństwa, ludzie. W poszukiwaniu nowego paradygmatu bezpieczeństwa narodowego, Wyd. Difin, Warszawa 2014.
Aleksandrowicz T. R., K. Liedel, Społeczeństwo informacyjne – sieć – cyberprzestrzeń. Nowe zagrożenia, [w:] Sieciocentryczne bezpieczeństwo, K. Liedel (red.), P. Piasecka (red.), T. R. Aleksandrowicz (red.), Wyd. Difin, Warszawa 2014.
Bendyk E., Sieciaki, www.polityka.pl- artykuł z dnia 6 stycznia 2009 r.
Bezpieczeństwo w teorii i badaniach naukowych, red. B. Wiśniewski, Szczytno 2011.
Brzeziński M., Kategoria bezpieczeństwa, [w:] Bezpieczeństwo wewnętrzne państwa. Wybrane zagadnienia, (red.) S. Sulkowski, M. Brzeziński, Wyd. Elipsa, Warszawa 2009.
Braun-Gałkowska M., Prawo dziecka do poszukiwania i przekazywania informacji (wpływ środków masowego przekazu na dziecko), [w:] Konwencja o prawach dziecka – analiza I wykładnia, T. Smyczyński (red.), Wyd. Ars boni et aequi, Poznań 1999.
Bogdół-Brzezińska A., Gawrycki M. F., Cyberterroryzm i problemy bezpieczeństwa informacyjnego we współczesnym świecie, Wyd. Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2003.
Czaputowicz J., Bezpieczeństwo międzynarodowe. Współczesne koncepcje, Wyd. PWN, Warszawa 2012.
Castells M., Społeczeństwo sieci, Wyd. PWN, Warszawa 2007.
Deklaracja Praw Dziecka z 20.11.1959 r., http://libr.sejm.gov.pl/tek01/txt/onz/1959.html, [dostęp: 19-06-2017].
Dunaj B., Słownik współczesnego języka polskiego, Warszawa 2001.
Europejska Karta Społeczna z 18.12.1961 r. (Dz. U. z 1999 r. Nr 8, poz. 67 z późn. zm.).
Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z 4 listopada 1950 r. (Dz. U. z 1993 r., Nr. 61, poz. 284.).
Europejska Konwencja o uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń dotyczących pieczy nad dzieckiem oraz o przywracaniu pieczy nad dzieckiem z 20.05.1980 r. (Dz. U. z 1996 r., Nr 31, poz. 134).
Europejska konwencja o wykonywaniu praw dzieci, z 25.01.1996 r. (Dz. U. z 2000 r. Nr 107, poz. 1128).
Galewska E., Kotecka S. (red.), X-lecie CBKE. Księga pamiątkowa z okazji 10-lecia Centrum Badań Problemów Prawnych i Ekonomicznych Komunikacji Elektronicznej i Studenckiego Koła Naukowego, Warszawa 2012
Gibbson W., Neuromancer, New York 1989.
Gruchoła M., Ochrona użytkowników Internetu w państwach Unii Europejskiej, Wyd. KUL, Lublin 2012.
Gruchoła M., Ochrona użytkowników Internetu w prawie i w praktyce Republiki Federalnej Niemiec, „Kwartalnik Prawa Publicznego” 2007, nr 1-2.
Hall J., (red.), Children’s Human Rights and Public Schooling in the United States, Sense Publishers, Rotterdam-Boston-Taipei 2013.
http://www.cert.gov.pl/cer/publikacje/polityka-ochrony-cyber/639,Polityka-Ochrony-Cyberprzestrzeni-Rzeczypospolitej-Polskiej.html [dostęp: 15-06-2017].
http://www.europarl.europa.eu/meetdocs/2009_2014/documents/join/com_join(2013)0001_/com_join(2013)0001_pl.pdf, [dostęp: 19-06-2017].
http://www.ita.wat.edu.pl/data/ita/7cf74de3e6ce1531322d80719c7968c2.html?ts=1390808700, [ dostęp 17-06-2017].
https://www.itu.int/ITU-D/cyb/cybersecurity/docs/itu-understanding-cybercrime-guide.pdf, [dostęp: 19-06-2017].
http://www.unic.un.org.pl/przestepczosc2015/39,2698 [dostęp: 20-06-2017].
Jaros P.J., M. Michalak, Prawa dziecka. Dokumenty Organizacji Narodów Zjednoczonych, Wyd. Rzecznika Praw Dziecka, Warszawa 2015.
Jaros P.J., Ochrona dzieci przed seksualnym wykorzystywaniem: nowa Konwencja Rady Europy, „Kwartalnik Prawa Publicznego” 2007, nr 4.
Konwencja o ochronie praw dziecka z 20.11.1989 r. (Dz. U. z 1991 r., Nr 120, poz. 526).
Konwencja Rady Europy o cyberprzestepczości z dnia 23 listopada 2001 r. (Dz.U. 2015 poz. 728).
Konwencja Rady Europy o ochronie dzieci przed seksualnym wykorzystywaniem i niegodziwym traktowaniem w celach seksualnych z 12.07.2007 r., https://ms.gov.pl/Data/Files/_public/ppwd/akty_prawne/rada_europy/-konwe2.pdf, [dostęp: 19-06-2017].
Konwencja w sprawie kontaktów z dziećmi z 15.05.2003 r., ETS nr 192.
IV Konwencja Genewska o ochronie osób cywilnych podczas wojny z 12.08.1949 r. (Dz. U. z 1956 r. Nr 38, poz. 171 z późn. zm.).
Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, Informacja na temat działań społeczności mię-dzynarodowej na rzecz obcięcia Internetu systemem prawa przy jednoczesnej ochronie swobody wypowiedzi i informacji, Warszawa 2005.
Korzeniowski L.F., Podstawy nauk o bezpieczeństwie, Wyd. Difin, Warszawa 2012.
Kosiński J., Paradygmaty cyberprzestępczości, Wyd. Difin, Warszawa 2015.
Liderman K., Analiza wybranych pojęć dokumentu Polityka Ochrony Cyberprzestrzeni Rzeczypospolitej Polskiej, http://www.ita.wat.edu.pl
Łopatka A., Dziecko. Jego prawa człowieka, Polskie Wyd. Prawnicze IURIS, Warszawa 2000.
Madej M., M. Terlikowski (red.), Bezpieczeństwo teleinformatyczne państwa, Wyd. Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2009.
Majchrzak D., Europejska polityka bezpieczeństwa i obrony, [w:] Bezpieczeństwo w dobie globalizacji. Prawo i praktyka, (red.) M. Kun-Buczko, (red.) M. Przybysz, Wyd. Wyższa Szkoła Administracji Publicznej im. S. Staszica w Białymstoku, Białystok 2011.
Majer P., W poszukiwaniu uniwersalnej definicji bezpieczeństwa wewnętrznego, „Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego” 2012.
Michałowska G., Międzynarodowa ochrona praw dziecka, Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2016.
Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych z 19.12.1966 r. (Dz. U. Nr 38, poz. 137).
Międzynarodowy Pakt Praw Społecznych, Gospodarczych i Kulturalnych z 19.12.1966 r. (Dz.U. z 1977, Nr 38, poz. 169).
Morbitzer J. (red.), Komputer w edukacji, Wyd. Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2009.
Ofodile U.E., The Universal Declaration of Human Rights and the African Child Today: Progress Or Problems?, “American University International Law Review”2010, vol 2 (5).
Prensky M., Digital Natives, Digital Immigrants, http://www.marcprensky.com/writing/Prensky%20-%20Digital%20Natives,%20Digital%20Immigrants%20-%20Part1.pdf, [dostęp: 19-06-2017]
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z 10.12.1948 r. http://libr.sejm.gov.pl/tek01/txt/onz/1948.html, [dostęp: 19-06-2017].
Rudnicki Z., Deklaracja Genewska praw dziecka z 1924 roku, [w:] Prawa dziecka w prawie międzynarodowym, E. Karska (red.), Warszawa 2013.
Skorupska S., Słownik frazeologiczny języka polskiego, Wyd. Wiedza Powszechna, Warszawa 1987.
Słownik z zakresu bezpieczeństwa MON, Warszawa 1996 r.
Stadniczeńko S. L., (red.) Konwencja o prawach dziecka. Wybór zagadnień (artykuły i komentarze, Wyd. Rzecznika Praw Dziecka, Warszawa 2015.
Stańczyk J., Współczesne pojmowanie bezpieczeństwa, Wyd. PAN, Warszawa 1996.
[w:] Słownik terminów z zakresu psychologii dowodzenia i zarządzania, Warszawa 2000.
Szymańczak J., Prawny zakaz fizycznego karania dzieci, „Infos” 2009, nr 6(53).
Szymczak. M. (red.), Słownik języka polskiego, Wyd. PWN, Warszawa 1978.
Wiśniewski B., Bezpieczeństwo w teorii i badaniach naukowych, Wyd. Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie, Szczytno 2011.
www.britannica.com/EBchecked/topic/410654/Neuromancer, [dostęp:15-06-2017]
Zięba R, Kategoria bezpieczeństwa w nauce o stosunkach międzynarodowych, [w:] Bezpieczeństwo narodowe i międzynarodowe u schyłku XX wieku, (red.) D. B. Bobrov, E. Haliżak, R. Zięba, Wyd. Scholar, Warszawa 1997.
The National Strategy for Cyberspace, February 2003, http://www.hsdl.org/?view&did=1040, [dostęp: 15-06-2017].

Drukuj