Występek uprowadzenia osoby małoletniej lub nieporadnej na tle regulacji międzynarodowych

Crime of abduction or detention on the background of international regulations

MICHALINA MIĄZEK

Uniwersytet Łódzki

ISSN: 1896-4087

e-ISSN: 2658-1248

DOI: http://dx.doi.org/10.21784/ZC.2020.003

Streszczenie:
Regulacje międzynarodowe zapewniają kompleksową i wystarczającą ochronę przed uprowadzeniami i zatrzymaniami o charakterze transgranicznym. Wśród najważniej-szych aktów prawa międzynarodowego, należy wyróżnić Konwencję dotyczącą cywilnych aspektów uprowadzeń dziecka za granicę (Haga, 25 października 1980 r.). Wspomniana umowa międzynarodowa pozwala na zapewnienie ochrony pokrzywdzonym omawianym przestępstwem przed jego negatywnymi skutkami. Ponadto, na mocy Konwencji zagwarantowany jest bezzwłoczny powrót bezprawnie uprowadzonego bądź zatrzymanego do państwa stałego pobytu. Wśród omówionych dokumentów prawa międzynarodowego, na szczególną uwagę zasługuje również Rozporządzenie Rady Nr 2201/2003 (tzw. Bruksela II bis – 27 listopada 2003 r.). Reguluje ono jurysdykcję oraz uznawanie i wykonywanie orzeczeń w sprawach małoletnich oraz dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej.

Abstract:
International regulations provide comprehensive and sufficient protection against cross-border abductions and detentions. Among the most important international law instruments is the Convention on the Civil Aspects of International Child Abduction. (The Hague, 25th October 1980) This international agreement allows protection for victims of the crime in question against its negative effects. In addition, the Convention guarantees the immediate return of the unlawfully abducted or detained to the country of permanent residence. Among the discussed international law documents, the Council Regulation No. 2201/2003 (the so-called Brussels II bis 27th November 2003) deserves special attention. It regulates jurisdiction and the recognition and enforcement of judgments and parental responsibility.

Słowa kluczowe:
przestępstwo, uprowadzenie, zatrzymanie, małoletni, prawo karne, prawo międzynarodowe

Keywords:
crime, abduction, detention, child, criminal law, international law

Pełny tekst:
PDF – 26-52

Bibliografia:

Czaplińska W., Wyrozumska A., Prawo międzynarodowe publiczne. Zagadnienia systemowe, Warszawa 2014.
Czyż E., Szymańczak J., Prawa dziecka w rodzinie, [w:] Wokół praw dziecka, cz. I, Warszawa 1993.
Degórska K., Ochrona prawa do prywatności w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w latach 1998 – 2003, „Humanistyczne Zeszyty Naukowe – Prawa Człowieka” 2003, nr 9.
Garlicki L., Komentarz do art. 8, [w:] Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, t. I: Komentarz do art. 1–18, Warszawa 2010.
Gruzińska M., Kontakty z dzieckiem, Warszawa 2000.
Jaros P. J., Prawa dziecka. Dokumenty Rady Europy, Biuro Rzecznika Praw Dziecka, Warszawa, 2013, http://brpd.gov.pl/sites/default/files/prawa_ dziecka_dokumenty_rady_europy.pdf.
Jasztal A., Ochrona dziecka przed nielegalnym transferem w świetle Konwencji haskiej dotyczącej cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę z 25 października 1980 r. – doświadczenia Rzecznika Praw Dziecka, [w:]
S. L. Stadniczeńko (red.), Konwencja o Prawach Dziecka: wybór zagadnień (artykuły i komentarze), Warszawa 2015.
Kociucki L., Zwalczanie nielegalnego transferu dzieci [w:] T. Smyczyński (red.), Konwencja o prawach dziecka – analiza i wykładnia, Poznań 1999.
Kuziak L., Zwalczanie nielegalnego transferu dzieci w świetle regulacji między-narodowych, [w:] S. L. Stadniczeńko (red.), Konwencja o Prawach..., op. cit.
Michałowicz K., Ochrona praw człowieka w Rzeczpospolitej Polskiej na tle standardów europejskich, Lublin 2009.
Myszona-Kostrzewa E., Prawo międzynarodowe a prawa dzieci i ich rodziców [w:] E. Karska (red.), Prawa dziecka w prawie międzynarodowym, War¬sza-wa 2014.
Nowicki M .A., Komentarz do art.8, [w:] Wokół Konwencji Europejskiej. Komentarz do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, Warszawa 2013.
Praktyczny przewodnik dotyczący stosowania rozporządzenia Bruksela II bis, Belgia 2014, http://ec.europa.eu/justice/civil/files/brussels_ii_practice_ guide_pl.pdf.
Rousseau J. J., Emil czyli o wychowaniu, T.1, tłum. Wacław Husarski, Warszawa 1955.
Ryng A., Zegadło R., Europejska Konwencja o wykonywaniu praw dzieci a prawo polskie, ,,Rodzina i Prawo”, 2007, nr 1.
Sitarz O., Ochrona dziecka w polskim prawie karnym na tle postanowień Konwencji o prawach dziecka, Katowice 2004.
Stojanowska W., Rekomendacja Nr R(84)4 w sprawie odpowiedzialności rodzicielskiej a stan prawny obowiązujący w Polsce, [w:] M. Safjan (red.), Stan-dardy prawne Rady Europy. Teksty i komentarze, t. I, Warszawa 1994.

Akty prawne:
Konwencja dotycząca cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę, sporządzona w Hadze dnia 25 października 1980 r., Dz. U. 1995, Nr 108, poz. 528 i Dz. U. 1999, Nr 93, poz. 1085.
Konwencja o jurysdykcji, prawie właściwym, uznawaniu, wykonywaniu
i współpracy w zakresie odpowiedzialności rodzicielskiej oraz środków ochrony dzieci, Dz. U. 2010, Nr 172, poz. 1158.
Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności sporządzona w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmieniona następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełniona Protokołem nr 2, Dz. U. 1993, nr 61, poz. 284 (nazywana także Europejską Konwencją Praw Człowieka lub Konwencją Europejską).
Konwencja o prawach dziecka, przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r., Dz.U. 1991, Nr 16, poz. 71 i Dz.U. 2012, poz. 1333.
Oświadczenie rządowe w sprawie deklaracji o uznawaniu kompetencji Europejskiej Komisji Praw Człowieka oraz jurysdykcji Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 7 kwietnia 1993 r., Dz. U. nr 61, poz. 286.
Rozporządzenie w sprawie jurysdykcji oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich oraz w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej, uchylenie rozporządzenia (WE) nr 1347/2000 (2201/2003/WE), Dz. Urz. UE L.2003.338.1.
Ustawa z dnia 6.06.1997 r. – Kodeks karny, Dz.U. 2019, poz. 730 ze zm.
Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 13 września 2005 r., sprawa o sygn. 77710/01, H. N. przeciwko Polsce, Legalis nr 126159 [do-stęp: 26.03.2019].
Wyrok Trybunału (pierwsza izba) z dnia 22 grudnia 2010 r. (wniosek o wyda-nie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Oberlandesgericht Celle – Niemcy) – Joseba Andoni Aguirre Zarraga przeciwko Simone Pelz (Sprawa C*491/10), Dz.U. UE C 346 z 18.12.2010 r., Dz.U. UE C.2011.63. 12/2.
Wyrok Trybunału (trzecia izba) z dnia 5 października 2010 r. (wniosek o wy-danie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Supreme Court – Irlandia) – J. McB przeciwko L.E. (Sprawa C-400/10 PPH, Dz.U. UE C 260
z 25.09.2010 r., Dz.U. UE C.2010.328.10.