Oregano - właściwości i wykorzystanie przez ludzi

  • Kategoria: Uncategorised
  • Odsłony: 2871

Oregano - właściwości i wykorzystanie przez ludzi

Oreganon - properties and usage by human

OLGA SUSKA, OLIWIA TURKOT, KALINA SIKORSKA-ZIMNY

DOI: http://dx.doi.org/10.21784/IwP.2020.012

ISSN:2451-1846

Streszczenie:
Wstęp. Lebiodka, czyli oregano to popularna roślina stosowana w medycynie, kosmetykach, jak i w kuchni w wielu rejonach świata. Jej właściwości doceniali starożytni, a i obecnie w związku z coraz większym zainteresowaniem leczniczym działaniem roślin, lebiodka staje się przedmiotem wielu badań. Jej właściwości bakterio- grzybo- a nawet wirusobójcze wzbudzały duże zainteresowanie. Była ceniona jako panaceum na dolegliwości ze strony układu pokarmowego, ale i stosowana przy podrażnieniach skóry.
Przegląd. Wraz z rozwojem nauki coraz lepiej i dokładniej poznajemy nie tylko sam skład roślin, ale i ich oddziaływanie na zdrowie ludzi, zarówno poszczególnych składników jak i całej rośliny. Lebiodka obfitująca w olejki eteryczne, ale i polifenole, mikro i makroelementy była znana ze swoich właściwości leczniczych od starożytności. Wraz z rozwojem metod analitycznych i wiedzy naukowej zbadano i oceniono lebiodkę poznając mechanizmy jej działania prozdrowotnego.
Podsumowanie. Oregano z uwagi na swoje właściwości spotyka się z coraz większym zastosowaniem jako środek korzystnie wpływający na zdrowie ludzi i dodatkowo mogący pełnić rolę swoistych naturalnych konserwantów żywności.

Abstract:
Introduction. Lebiodka, or oregano, is a popular plant used in medicine, cosmetics and in cuisine in many areas of the world. Oregano’s properties were appreciated by the ancients, and now due to the growing interest in the healing effects of plants, oregano is becoming the subject of interest of many researchers. Its bacterial-fungicidal and even virucidal properties aroused great interest. Oregano was valued as a panacea for gastrointestinal ailments, but also used as calming agent for skin irritations.
Overview. With the development of science, we get to know better and more precisely not only the composition of plants, but also their impact on human health of both individual ingredients and the whole plant. Oregano is rich in essential oils, but also polyphenols, micro and macro elements and thanks to its abilities has been known for its healing properties since antiquity. Along with the development of analytical methods and scientific knowledge, the oregano was examined and assessed about the mechanisms of its pro-health effects.
Conclusions. Due to oregano’s properties, as a beneficial agent for human health and additionally capable of acting as a kind of natural food preservatives. An interest in such possible usage of oregano is constantly increasing.

Słowa kluczowe:
lebiodka, zastosowane, zdrowie ludzi, skład chemiczny

Key words:
Oregano, usage, human health, chemical composition

Pełny tekst:
PDF -124-136

Bibliografia/Bibliography:
1.Wasilewska G. Polskie zioła lecznicze i uzdrawiające. Wydawnictwo RN. Łódź 2017.
2.Anioł-Kwiatkowska J. Rośliny leczące zwierzęta. WSiP Warszawa 1993.
3.Calpouzos L. Botanical Aspects of Oregano. Biological Laboratories, Harvard University, Cambridge, Mass. 1953.
4.Kluk K. Dykcyonarz Roślinny Warszawa (reprint of 1786 work).Volume 1-3. Drukarnia księży Piarów:1805-1811.
5.Gwiazdowicz D.J. Korzystajmy z lasu. Wydawnictwo GMP. Poznań 2015.
6.Pseudo-Apuleiu. Herbal. England, St. Augustine's abbey, Canterbury. Retrieved April 9, 2020, from https://digital.bodleian.ox.ac.uk/inquire/Discover/Search /#/?p=c+0,t+,rsrs+0,rsps+10,fa+,so+ox%3Asort%5Easc,scids+,pid+98127ed0-4bde-41e0-a93a-98a185b01de8,vi+a35255fb-925f-4446-bf14-e8051eb35ed7
7. Gumowska I. Ziółka i my. Wydawnictwo PTTK „kraj”, Warszawa 1983.
8. Halarewicz A. Atlas ziół. Wydawnictwo SBM Sp. Z o.o. Warszawa 2015.
9.Czikow P., Łaptiew J. Rośliny lecznicze i bogate w witaminy. Państwowe wydawnictwo rolnicze, Warszawa 1987.
10.Treml F. Zioła z ogrodu i balkonu. Wydawnictwo Delta, Warszawa, 2010.
11.Kwaśniewska J., Mikołajczyk K. Zbieramy zioła. Wydawnictwo Akcydensowe, Warszawa 1986.
12.Walewski W. Towaroznawstwo zielarskie. Państwowy zakład wydawnictw lekarskich, Warszawa 1976.
13.Denys J. C. Antioxidant Properties of Spieces, Herbs and Other Sources. Wydawnictwo Springer, New York 2013.
14.New Encyclopedia of garden plants & flowers. Wydawnictwo Reader’s Digest, First Edition copyright in London 1997, W Polsce pierwsze wydanie 2004.
15.Slimestad R., Fossen T., Brede C. Flavonoids and other phenolics in herbs commonly used in Norwegian commercial kitchens. Food Chemistry 2019;309:125678.
16.Newerli-Guz J. Przeciwutleniające właściwości majeranku ogrodowego Origanum majorana L. Katedra Towaroznawstwa i Zarządzania Jakością, Probl Hig Epidemiol. 2012;93(4):834-837.
17.Koksal O., Gunes E., Ozer O. and Ozden M. Analysis of effective factors on information sources at Turkish Oregano farms. African Journal of Agricultural Research. 2010;5(2):142-149.
18.Kintzios S. E. Oregano: The genera Origanum and Lippia. CRC Press, London and New York 2002.
19.Csoban K., Konyves E. Gastronomy and Culture. University of Debrecen, Litografia Nyomda, Hungary 2015.
20.Veenstra, J. P., & Johnson, J. J. Oregano (Origanum vulgare) extract for food preservation and improvement in gastrointestinal health. International journal of nutrition, 2019;3(4):43-52.
21.Anioł-Kwiatkowska J. Rośliny leczące zwierzęta. WSiP Warszawa 1993.
22.Singletary K. Oregano: Overview of the Literature on Health Benefits. Nutrition Today. 2010;5(3):129-138.
23.Wysmyk J. Ocena zastosowania preparatu olejku z oregano (Origanum vulgare) w żywieniu kurcząt brojlerów. Katedra Żywienia Zwierząt i Gospodarki Paszowej. Siedlce 2015.
24.Heidarian E, Keloushadi M. Antiproliferative and anti-invasion effects of carvacrol on PC3 human prostate cancer cells through reducing pSTAT3, pAKT, and pERK1/2 signaling proteins. Int J Prev Med 2019;10:156.
25.Gutierrez-Grijalva EP, Picos-Salas MA, Leyva-Lopez N, et al. Flavonoids and phenolic acids from oregano: Occurrence, biological activity and health benefits. Plants. 2017;26-7(1):2.
26.Hać-Szymańczuk E., Lipińska E., Grzegrzółka O. Ocena aktywności przeciwbakteryjnej oregano (Origanum vulgare L.). Bromatologia i Chemia Toksykologiczna. 2012;3:308–314.
27.Ruberto G., Biondi D., Meli R., Piattelli M. Volatile flavour components of Sicilian Origanum onites L. Flavour and fragrance journal. 1993;8(4):197-200.
28.Skotnicka M., Golan M, Szmukała N. Rola naturalnych przeciwutleniaczy pochodzenia roślinnego w profilaktyce nowotworowej. Annales Academiae Medicae Gedanensis. 2017;47:119-127.
29.Padmaja, S., Priya, V. V., Gayathri, R. Membrane stabilizing activity of oregano oil-A traditional medicine for dental problems. Drug Invention Today, 2019;12(7).
30.Cinbilgel, I., Kurt, Y. Oregano and/or marjoram: Traditional oil production and ethnomedical utilization of Origanum species in southern Turkey. Journal of Herbal Medicine, 2019;16:100257.
31.FoodData Central. Spices, oregano, dried. FDC Published 4/1/2019, from https://fdc.nal.usda.gov/

Drukuj