Rzetelny proces w Karcie Praw Podstawowych Unii Europejskiej

A fair trial in the Charter of Fundamental Rights of the European Union

SYLWIA NAPIERKOWSKA

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

ISSN: 1896-4087

e-ISSN: 2658-1248

DOI: http://dx.doi.org/10.21784/ZC.2019.019

Streszczenie:
Prawo do rzetelnego procesu stanowi podstawową i ważną gwarancję w demokratycznym państwie prawa. Wiodącą rolę w interpretacji tego pojęcia odgrywa art. 6 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności oraz wypracowane na jego podstawie standardy w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej jest jednym z aktów prawnych inspirowanych prawami człowieka gwarantowanymi w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Karta stała się aktem ujmującym w sposób kompleksowy prawa podmiotowe występujące w porządku prawnym Unii Europejskiej, w tym omawiane prawo do rzetelnego procesu. Celem publikacji jest ustalenie w jakim zakresie gwarantowana jest ochrona sądowa na poziomie europejskim w dwóch aktach – Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności oraz Karcie Praw Podstawowych Unii Europejskiej. Analizę dwóch wyżej wymienionych aktów poprzedza omówienie zasady sprawiedliwości proceduralnej.

Abstract:
The right to a fair trial is a basic and important guarantees in a democratic state of law. The leading role in its interpretation is played by art. 6 of the European Convention on Human Rights and standards developed on its bases in the case law of the European Court of Human Rights. The Charter of Fundamental Rights of the European Union is one of the legal acts inspired by human rights guaranteed in the European Convention on Human Rights. The Charter has become an act that comprehensively captures the subjective rights in in the legal order of the European Union, including the discussed right to a fair trial. The purpose of the publication is to establish the extent of guaranteed legal protection at the European level in two acts – European Convention on Human Rights and the Charter of Fundamental Rights of the European Union. The analysis of the two above-mentioned acts is preceded by a discussion of the principle of procedural justice.

Słowa kluczowe:
prawa człowieka, rzetelny proces, sprawiedliwość proceduralna

Keywords:
human rights, fair trial, procedural justice

Pełny tekst:
PDF – 52-65

Bibliografia:
1.Arystoteles, Sztuka Nikomachejska, przekł. D. Gromska, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1982.
2.Bernatt M., Sprawiedliwość proceduralna w postępowaniu przed organem ochrony konkurencji, Wyd. Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2011.
3.Drobysz M., Stanowienie prawa przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości – studium zasady ogólnej, [w:] C. Mik (red.), Wymiar sprawiedliwości w Unii Europejskiej, Toruń 2001.
4.Koncewicz T. T., Poszukując modelu sprawiedliwości proceduralnej w prawie wspólnotowym. Mit czy rzeczywistość?, Wyd. Centrum Europejskie Natolin, Warszawa 2009.
5.Koncewicz T. T., Prawo do bycia wysłuchanym, [w:] Z. Brodecki (red.), Europa Urzędników, Wyd. LexisNexis, Warszawa 2009.
6.Kowalik-Bańczyk K., Problematyka ochrony praw podstawowych w unijnych postępowaniach w sprawach z zakresu ochrony konkurencji, Wyd. Centrum Europejskie Natolin, Warszawa 2010.
7.Kowalik-Bańczyk K., Prawo do obrony w unijnych postępowaniach antymonopolowych: W kierunku unifikacji standardów proceduralnych w Unii Europejskiej, Wyd. Lex Wolters Kluwer Business, Warszawa 2012.
8.Kuczyńska H., Rzetelny proces karny w prawie UE oraz orzecznictwie ETS, [w:] P. Wiliński (red.), Rzetelny proces karny: w orzecznictwie sądów polskich i międzynarodowych, Wyd. Wolters Kluwer Business, Warszawa 2009.
9.Kuźniar R., Prawa człowieka. Prawo, instytucje, stosunki międzynarodowe, Warszawa 2000.
10.Łazarska A., Rzetelny proces cywilny, Wyd. Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2012.
11.Machowicz K., Ochrona praw człowieka w Rzeczypospolitej Polskiej na tle standardów europejskich, Lublin 2010.
12.Nowicki M.A., Wokół Konwencji Europejskiej. Komentarz do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, Warszawa 2010.
13.Pagiela A., Zasada „fair trial” w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2003, r. LXV, zeszyt 2.
14.Rawls J., Teoria sprawiedliwości, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2016.
15.Stelmach J., Współczesna filozofia interpretacji prawniczej, Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1999.
16.Scheuring K., Ochrona praw jednostki w postepowaniu przed sądami wspólnotowymi, Wyd. Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2007.
17.Wróbel A., Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej. Komentarz, Wyd. C.H. Beck, Warszawa 2013.
18.Wróblewski M. (red.), Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej jako żywy instrument. Podręcznik dla prawników, Warszawa 2014, http://inpris.pl/ fileadmin/user_upload/documents/KPP/e book_Karta_Praw_Podstawowych_Unii_Europejskiej_jako_zywy_instrument_Podrecznik_dla_prawnikow.pdf [dostęp: 27-05-2016].