Opieka pielęgniarska nad pacjentem z deficytami sprawności w czynnościach dnia codziennego w przebiegu twardziny układowej
Nursing care for a patient with functional deficits in everyday activities in the course of systemic sclerosis
BEATA HAOR, JULITA SZAMBELAN, MONIKA PIETRZAK, ALEKSANDRA RYCHLEWSKA
Państwowa Uczelnia Zawodowa we Włocławku
ISSN: 1896-4087
DOI: http://dx.doi.org/10.21784/ZC.2019.010
Streszczenie:
Twardzina układowa (SSc – systemic sclerosis) to choroba przewlekła i postępująca. Prowadzi do niewydolności wielonarządowej, niepełnosprawności chorych, a tym samym obniżenia jakości ich życia. Zwykle rozpoczyna się ona pomiędzy 30 a 50 rokiem życia, co utrudnia pełnienie ról społecznych i aktywność zawodową, szczególnie gdy choroba jest zaawansowana.
Celem pracy jest przedstawienie deficytów sprawności funkcjonalnej pacjentki w przebiegu twardziny układowej. Opis przypadku odnosi się do 68-letniej pacjentki z rozpoznaną postacią uogólnioną twardziny układowej. Chora wykazuje deficyty samoopieki i samopielęgnacji oraz trudności w poruszaniu się wynikające z dolegliwości bólowych. Unika kontaktów z najbliższymi, co jest spowodowane jej niską samooceną wynikającą z poczucia bezradności w przebiegu choroby. Pielęgniarka podstawowej opieki zdrowotnej we współpracy z pacjentką oraz jej rodziną opraco-wuje plan opieki zmierzający do poprawy samoopieki i wydolności opiekuńczej rodziny.
Abstract:
Systemic sclerosis (SSc) is a chronic and progressive disease. It leads to multi-organ failure, patient disability and thus a decrease in their quality of life. It usually starts at the age of 30-50, which makes it difficult to perform social roles and professional activity, especially when the disease is advanced. The aim of the study is to present deficits in the functional efficiency of the patient in the course of systemic sclerosis. Case study includes a 68-year-old woman with a recognized form of systemic sclerosis. We can observe self-care deficits, as well as difficulties in movement resulting from pain. The patient avoids contact with her relatives, which is due to her low self-esteem resulting from the feeling of helplessness in the course of the disease. The nurse of the primary care in cooperation with the patient and her family develops a care plan aimed at improving the self-care and care efficiency of the family.
Słowa kluczowe:
niepełnosprawność, twardzina układowa, opieka pielęgniarska
Keywords:
disability, systemic sclerosis, nursing care
Pełny tekst:
PDF
Bibliografia:
Becker-Pestka D., Aktywizacja społeczna i zawodowa osób niepełnosprawnych – problemy i wyzwania, „Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych” 2012, nr 4 (8).
Błachnio A., Starość w rodzinie. Opieka nad seniorem wyzwaniem dla dorosłego dziecka czy państwa? „Wychowanie w Rodzinie” 2016; XIII (1).
Błaszczyk-Kostanecka M. Choroby tkanki łącznej, [w:] M. Błaszczyk-Kostanecka, H. Wolska (red.). Dermatologia w praktyce, Warszawa 2009.
Borowiecki P., Jakość życia osób z niepełnosprawnością i ich rodzin w perspektywie zewnętrznej i wewnętrznej – przegląd wybranych badań. „Niepełnosprawność – zagadnienia, problemy, rozwiązania” 2016, III (20).
Gutowska A. (Nie)pełnosprawna starość – przyczyny, uwarunkowania, wsparcie, „Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej – Uniwersytet Łódzki” 2015, nr 8.
Kawczyńska-Butrym Z., Czapka E. A., Rodzinna czy instytucjonalna przestrzeń opieki nad populacją seniorów – kontekst procesów migracyjnych, „Annales I – Philosophy and Sociology” 2015, nr XL (2).
Krasowska D, Rudnicka L., Dańczak-Pazdrowska A. et al., Twardzina układowa – rekomendacje diagnostyczno-terapeutyczne Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego. Część I: diagnostyka i monitorowanie, „Przegląd Dermatologiczny” 2017, nr 104.
Milko D., Milko M. Niepełnosprawność w kontekście rehabilitacji. [w:] Z. Wrzosek, J. Bolanowski (red.). Podstawy rehabilitacji dla studentów medycyny. Wyd. PZWL. Warszawa 2011.
Musiał J., Szczeklik A. Układowe choroby tkanki łącznej – kolagenozy, [w:] F. Kokot (red.). Choroby wewnętrzne. Wyd. PZWL, Warszawa 2014.
Postrożny D., Żuralska R., Mziray M., Oczekiwania seniorów wobec osób sprawujących nad nimi opiekę w warunkach domowych, [w:] E. Majchrzak-Kłokocka, A. Woźniak (red.), Organizacja i zarządzanie wyzwaniem dla pielęgniarek i położnych w nowoczesnej Europie, Wydawnictwo SAN, Łódź-Olsztyn 2014, nr XV (12), t. II.
Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu nie¬peł-nosprawności (Dz. U. 2003 nr 139 poz. 1328).
Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 31 lipca 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (Dz. U. 2017 poz. 1541).
Schroeder M., Affara F., Pielęgniarka rodzinna, M. Kisilowska (tłum.), Międzynarodowa Rada Pielęgniarek 2001, http://www.ptp.na1.pl/pliki/pdf/ ICN_Piel_rodzinna_2009.pdf.
Sierakowska M., Radzik T. Opieka pielęgniarska nad osobami z chorobami reumatycznymi, [w:] D. Talarska, D. Zozulińska-Ziółkowska (red.), Pielęgniarstwo internistyczne, Wyd. PZWL. Warszawa 2017.
Sierakowski S., Sierakowska M., Twardzina układowa, [w:] P. Gajewski (red.), Interna Szczeklika. Podręcznik chorób wewnętrznych. Wyd. Medycyna Praktyczna, Kraków 2014.
Sierakowski S., Sierakowska M., Twardzina układowa, [w:] I. Zimmermann-Górska (red.), Postępy reumatologii klinicznej, Wyd. PZWL, Warszawa 2014.
Sierakowski S., Sierakowska M., Twardzina układowa, [w:] I. Zimmermann-Górska I. (red.). Reumatologia kliniczna. Wyd. PZWL, Warszawa 2008.
Skalska A., Kompleksowa ocena geriatryczna, [w:] T. Grodzicki, J. Kocemba, A. Skalska (red.), Geriatria z elementami gerontologii ogólnej. Wyd. VIA MEDICA, Gdańsk 2007.
Ścisło L., Puto G., Ptak A., Walewska E., Czupryna A., Psychospołeczne aspekty funkcjonowania osób niepełnosprawnych ruchowo, „Hygeia Public Health” 2014, 49 (3).
Wilmowska-Pietruszyńska A., Bilski D., Międzynarodowa Klasyfikacja Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia, „Niepełnosprawność – zagadnienia, problemy, rozwiązania” 2013, nr II (7).
Wolski P. Niepełnosprawność ruchowa. Między diagnozą a działaniem, Wyd. Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich. Warszawa 2013.