Działalność Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet w Piotrkowie Trybunalskim w latach 1930-1939

  • Kategoria: Uncategorised
  • Odsłony: 1094

Działalność Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet w Piotrkowie Trybunalskim w latach 1930–1939

The Activity of the Women Citizens’ Work Association in Piotrków Trybunalski in 1930–1939

LUDWIKA MAJEWSKA

Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie

ISSN: 1896-4087

DOI: http://dx.doi.org/10.21784/ZC.2019.003

Streszczenie:
Związek Pracy Obywatelskiej Kobiet był jedną z największych organizacji kobiecych w Polsce międzywojennej. Swoją działalność prowadził poprzez Oddziały, znajdujące się na terenie całego kraju. Piotrkowski Oddział powstał po dwóch latach od założenia organizacji w Warszawie. Inicjatorkami jego powstania były kobiety, które wybitnie zasłużyły się dla polskiej państwowości. Celem Związku była odnowa moralna polskiego społeczeństwa poprzez pogłębienie idei państwowotwórczej Józefa Piłsudskiego. Kobiety podjęły się wychowania polskiego społeczeństwa na świadomych swoich praw i obowiązków obywateli. Swoją rolę pełniły poprzez szereg działań o wymiarze socjalnym oraz politycznym.

Abstract:
The Women Citizens’ Work Association (Związek Pracy Obywatelskiej Kobiet) was one of the largest women’s organizations in the Interwar Period in Poland. Its work was carried out by Agencies located all over the country. The Agency in Piotrków was established two years after its headquarters in Warsaw. The initiators of its creation were women who served Polish statehood remarkably. Its main aim was the moral renewal of Polish society by strengthening the political state-forming efforts of Józef Piłsudski. Women undertook to educate Polish society on their citizens' rights and obligations. They played their role through a series of activities in social and political life.

Słowa kluczowe:
Związek Pracy Obywatelskiej Kobiet, Piotrków Trybunalski, Wanda Grabowska, wychowanie obywatelskie

Keywords:
Women Citizens’ Work Association, Piotrków Trybunalski, Wanda Grabowska, citizens’ upbringing

 

Pełny tekst:
PDF – 30-54

Bibliografia:
Bartczak Z., II Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie w Piotrkowie Trybunalskim 1856–2006, Biblioteka–Piotrków 800, Piotrków Trybunalski 2010.
Bieńkowski W., Moraczewska Zofia Anna, [w:] W. Albrecht, E. Rostworowski (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. 21, Wyd. Zakład Narodowy im. Ossolińskich–Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław 1976.
Borzymek L., Udział Wandy Grabowskiej w prowadzonej przez piotrkowską Ligę Kobiet Pogotowia Wojennego akcji niesienia pomocy żołnierzom Legionów Polskich i ich rodzinom w latach I wojny światowej, „Zeszyty Naukowe Zbliżenia Cywilizacyjne” 2016, nr 4.
Chojnowski A., Piłsudczycy u władzy. Dzieje Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem, Wyd. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1986.
Dufrat J., Jak włączyć kobiety w świat działań publicznych? Problemy organizacyjne Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet (1928–1939), [w:] A. Janiak-Jasińska, K. Sierakowska, A. Szwarc (red.), Działaczki społeczne, feministki, obywatelki... Samoorganizowanie się kobiet na ziemiach polskich po 1918 roku (na tle porównawczym), t. 2, Warszawa 2009, s. 287–306.
Dufrat J., W służbie obozu marszałka Józefa Piłsudskiego: Związek Pracy Obywatelskiej Kobiet (1928–1939), Wyd. Avalon, Kraków 2013.
Grekowicz-Hausnerowa M., Jaworska Maria, [w:] W. Konopczyński (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. 11, Wyd. Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław 1990.
Horoch E., Związek Pracy Obywatelskiej Kobiet–główne problemy, „Res Historica” 2005, t. 20.
Kałwa D., Kobieta aktywna w Polsce międzywojennej. Dylematy środowisk kobiecych, Towarzystwo Wydawnicze „Historia Iagellonica”, Kraków 2001.
Katner J., Wybory samorządowe w Piotrkowie Trybunalskim w latach 1919–1939, praca magisterska pod kierunkiem dr. Waldemara Palusa, Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Częstochowie, Częstochowa 2001 (praca nieopublikowana).
Łoza S., Czy wiesz kto to jest?, Wyd. Głównej Księgarni Wojskowej, Warszawa 1938.
Piotrowska-Marchewa M., Nauczycielki polskich szkół powszechnych i średnich w życiu politycznym II Rzeczypospolitej, [w:] T. Kulak, M. Dajnowicz (red.), Drogi kobiet do polityki (Na przestrzeni XVIII–XXI wieku), Wyd. Chronicon, Wrocław 2016.
Piwowarczyk M., Działania Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet na rzecz pomocy rodzinie, „Wychowanie w Rodzinie” 2013, t. 7.
Sierakowska K., Samoorganizowanie się kobiet w II Rzeczypospolitej: dążenia, szanse, realizacje, [w:] A. Janiak-Jasińska, K. Sierakowska, A. Szwarc (red.), Działaczki społeczne, feministki, obywatelki... Samoorganizowanie się kobiet na ziemiach polskich po 1918 roku (na tle porównawczym), t. 2, Warszawa 2009.
Szelągowska G., Geneza społeczeństwa obywatelskiego a organizacje kobiece w Polsce niepodległej i czasach PRL – zarys problematyki, [w:] A. Janiak-Jasińska, K. Sierakowska, A. Szwarc(red.), Działaczki społeczne, feministki, obywatelki... Samoorganizowanie się kobiet na ziemiach polskich po 1918 roku (na tle porównawczym), t. 2, Warszawa 2009.
Walewska C., W walce o równe prawa. Nasze bojownice, Redakcja „Kobiety Współczesnej”, Warszawa 1930.

Źródła archiwalne:
•Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim
•Archiwum Miasta Piotrkowa
•Archiwum Wandy Grabowskiej
•Starostwo Powiatowe Piotrkowskie
•Wydział Powiatowy Piotrkowski

Źródła opublikowane:
Deklaracja ideowa przyjęta w dn. 30.IX 1934 r. przez Nadzwyczajny Walny Zjazd Delegatek Z.P.O.K., Warszawa 1934.
Praca świetlicowa. Instrukcja dla świetlic ZPOK, Warszawa 1934.
Regulamin wewnętrzny Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet, Warszawa 1931.
Statut „Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet”, Warszawa 1928.

Prasa:
„Dziennik Narodowy” 1938.
„Dziennik Piotrkowski” 1935.
„Głos Trybunalski” 1933, 1937–1938.
„Republika” 1938.

Drukuj