Cyberbezpieczeństwo dzieci i młodzieży w prawie Unii Europejskiej

Cybersecurity of children and youth in European Union law

MATEUSZ K. MACIEJCZUK, KONRAD WNOROWSKI

Uniwersytet w Białymstoku

MATEUSZ OLCHANOWSKI

Uniwersytet w Białymstoku/Izba Adwokacka w Białymstoku

ISSN: 1896-4087

DOI: http://dx.doi.org/10.21784/ZC.2018.027

Streszczenie:
Opracowanie stanowi kontynuację artykułu omawiającego kwestia bezpieczeństwa dzieci i młodzieży w prawie międzynarodowym. Istotnym z punktu widzenia prawa UE jest usystematyzowanie poprzez analizę syntaktyczno-semantyczną ustawodawstwa, które reguluje kwestie przedmiotowego zagadnienia. Autorzy akcentują znaczenie Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej, która urzeczywistniała „dziecko” jako podmiot autonomicznej ochrony w prawie UE opierając swe regulacje na postanowieniach Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawach dziecka z 1989 roku. W artykule zostały omówione Rozporządzenia, Dyrektywy i Decyzje, które swym odziaływaniem chronią dzieci przed cyberprzemocą. Dalej autorzy niejako wskazują możliwe skutki funkcjonowania tzw. „pakietu” na rzecz cyberbezpieczeństwa stanowiącego przedmiot publicznej debaty. W podsumowaniu zawarto wnioski płynące z rozważań na poziomie prawa unii europejskiej.

Abstract:
The study is a continuation of the article discussing the safety of children and adolescents in international law. It is important from the point of view of EU law to systematize the legislation that governs the issue in question by a syntactic-semantic analysis. The authors stress the importance of the Charter of Fundamental Rights of the European Union, which has made the „child” a reality as an actor of autonomous protection in EU law, basing its regulations on the provisions of the 1989 United Nations Convention on the Rights of the Child. The article discusses the following Regulations Directives and Decisions that protect children from cyberbullying. Next, the authors somehow indicate the possible effects of the so-called „package” for cyber security, which is the subject of public debate. The summary draws conclusions from considerations both at the level of European Union law.

Słowa kluczowe:
cyberbezpieczeństwo, cyberprzestrzeń, prawo unii europejskiej

Keywords:
cybersecurity, cyberspace, European union law

Pełny tekst:
PDF – 10-24

Bibliografia:
Barta. P., Kawecki M., Rozporządzenie UE w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i swobodnym przepływem takich danych. Komentarz, Litwiński P (red), Wyd. C.H. Beck, Warszawa 2018.
Chałubińska-Jentkiewicz K., Karpiuk M., Prawo nowych technologii. Wybrane zagadnienia, Wyd. Wolters Kluwer, Warszawa 2015.
Doliwa- Klepacki Z. M., Integracja Europejska, Łączenie z uczestnictwem Polski w UE i Konstytucją dla Europy, Wyd. Temida 2, Białystok 2005.
Dyrektywa 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych Dz.U. L 281 z 23.11.1995, zmieniona Rozporządzeniem (WE) nr 1882/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 września 2003 r. dostosowujące do decyzji Rady 1999/468/WE przepisy odnoszące się do komitetów, które wspomagają Komisję w wykonywaniu jej uprawnień wykonawczych ustanowionych w instrumentach podlegających procedurze określonej w art. 251 Traktatu WE, (Dz.U. L 284 z 31.10.2003 r.).
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/92/UE z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie zwalczania niegodziwego traktowania w celach seksualnych i wykorzystywania seksualnego dzieci oraz pornografii dziecięcej, zastępująca decyzję ramową Rady 2004/68/WSiSW.
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1148 z dnia 6 lipca 2016 r. w sprawie środków na rzecz wysokiego wspólnego poziomu bezpieczeństwa sieci i systemów informatycznych na terytorium Unii (Dz.U. L 194 z 19.7.2016, s. 1-30).
Freeman M., Commentary on the United Nations Convention on the Rights of the Child, Article 3: The Best Interests of the Child, Martinus Nijhoff Publishers, Leiden 2007.
Golonka A., Cyberprzestępczość – międzynarodowe standardy zwalczania zjawiska a polskie regulacje karne, „Studia Prawnicze. Rozprawy i Materiały” 2016 r., nr 1 (18).
http://ec.europa.eu/eurostat/statisticsexplained/index.php/Population_statistics_at_regional_level/pl [dostęp: 04-04-2018].
https://europa.eu/european-union/eu-law/legal-acts_pl. [dostęp: 04-04-2018].
https://mc.gov.pl/files/strategia_cyberbezpieczenstwa_rzeczypospolitej_polskiej_na_lata_2017-2022 [dostęp: 04-04-2018].
Karta Praw Podstawowych UE z dnia 7 grudnia 2000 r, Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, C326/391. https://eur-lex.europa.eu/ [dostęp: 04-04-2018].
Karta Praw Podstawowych komentarz, A. Wróbel (red.), Warszawa 2013 – System informacji prawne, Legalis [dostęp 04-04-2018].
Komunikat Komisji Europejskiej z 4 lipca 2006 r. – W kierunku strategii UE na rzecz praw dziecka COM (2006) 367 wersja ostateczna – nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym].
http://europa.eu/rapid/press-release_IP-16-2321_pl.htm Komisja Europejska - komunikat prasowy: Komisja podpisuje porozumienie w sprawie cyberbezpieczeństwa i zwiększa wysiłki w celu zwalczania zagrożeń cybernetycznych. [dostęp: 04-04-2018 r.].
Konwencja o Prawach Dziecka z 20.11.1989 r. (Dz. U. z 1991, nr 120, poz. 526).
Mik C., Prawa dzieci w UE- aspekty prawno- traktatowe, [w:] M. Potapowicz, M. Krauzowicz, P. Przybylski (red.), Prawa dziecka po przystąpieniu do Unii Europejskiej, Materiały z konferencji Rzecznika Praw Dziecka, Warszawa 2004.
Newell P., M. Rosenbaum, Taking Children Seriously: A Proposal for a Children's Rights Commissioner, Calouste Gulbenkian Foundation, London 2000.
Radoniewicz F., Odpowiedzialność karna za hacking i inne przestępstwa przeciwko danym komputerowym i systemom informatycznym, Wyd. Wolters Kluwer, Warszawa 2016.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE.
Urych I., Cyberbezpieczeństwo jak podstawa bezpiecznego państwa i społeczeństwa w XXI Wieku, M. Górka (red.), Warszawa 2014.
Sprawozdanie Komisji Europejskiej do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej i Rady z dnia 2 marca 2017 r., dotyczące zreferowania prac na stworzeniem rzeczywistej i skutecznej unii bezpieczeństwa COM (2017) 203 final.
Wniosek decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady UE w sprawie ustanowienia wieloletniego wspólnotowego programu ochrony dzieci korzystających z Internetu oraz innych technologii komunikacyjnych z 27.2.2008 r. http://www.saferinternet.pl/pl/home/program-saferinternet-w-polsce [dostęp: 04-04-2018].
Wróbel A., Karta Praw Podstawowych- komentarz, Wyd. C.H. Beck, Warszawa 2013.
Żuk J., Żuk M., Zagrożenia w cyberprzestrzeni a bezpieczeństwo jednostki, „Rozprawy Społeczne” 2016 r., nr 3 (10).