Mowa nienawiści na stadionach. Ujęcie prawno-kryminalistyczno-socjologiczne

Mowa nienawiści na stadionach. Ujęcie prawno-kryminlistyczno-socjologiczne

Hate speech at stadiums. A legal-criminological-sociological approach

MAŁGORZATA ZAWARTKA

Akademia Wychowania Fizycznego im. J. Kukuczki w Katowicach

ISSN: 1896-4087

DOI: http://dx.doi.org/10.21784/ZC.2018.016

Streszczenie:
Mowa nienawiści jest niewątpliwie zjawiskiem wieloaspektowym. Można ją ujmować z kontekście prawnym i prawa pracy, politologicznym, kulturowym, pedagogicznym, lingwistycznym i socjologicznym. W aspekcie prawnym mowa nienawiści może zostać ujęta z punktu widzenia ochrony praw człowieka, z punktu widzenia karnoprawnego i cywilnoprawnego. Jest zjawiskiem globalnym, dynamicznym, wzbudzającym wiele kontrowersji i dyskusji. W niniejszym artykule zostanie podjęta próba zdefiniowania mowy nienawiści w ramach doktryny prawa karnego oraz poza doktryną prawa karnego, a także zostanie omówiona problematyka wzrastającej tendencji do stosowania mowy nienawiści na stadionach oraz wyniki badań przeprowadzonych wśród kibiców na Śląsku, wyniki głosowania na konferencji „Bezpieczny Stadion” w kontekście bezpieczeństwa na stadionach, a także wskazane zostaną działania zapobiegawcze w tym zakresie.

Abstract:
Hate speech is undoubtedly a multi-faceted phenomenon. It can be approached from the legal and labor law, political, cultural, pedagogical, linguistic and sociological contexts. In legal terms, hate speech can be understood from the point of view of the protection of human rights, from the point of view of the criminal and civil law. It is a global phenomenon, dynamic, arousing much controversy and discussion. This article will attempt to define hate speech as part of the criminal law doctrine and beyond the criminal law doctrine, and the issue of increasing tendency to use hate speech at stadiums, results of research conducted among fans in Silesia will be discussed and preventive actions will be indicated.

Słowa kluczowe:
mowa nienawiści, prawa człowieka, prawo karne, prawo cywilne

Keywords:
hate speech, human rights, criminal law, civil law

Pełny tekst:
PDF – 71-89

Bibliografia:
Antonowicz D., Wrzesiński Ł., Kibice jako wspólnota niewidzialnej religii. „Studia Socjologiczne” 2009, nr 1.
Bińczyk J., Kibole przeszkadzają Ukrainie, „Gazeta Wyborcza” z dnia 1 października 2013 r.
Chlebowicz P., Chuligaństwo stadionowe. Studium kryminologiczne. Wyd. Wolters Kluwer, Warszawa 2009.
Chlebowicz P., Przestępczość stadionowa jako nowy obszar badań kryminologicznych, „Białostockie Studia Prawnicze” 2009, z. 6.
Chlebowicz P., Mowa nienawiści na tle wykładni artykułu 13 Konstytucji RP, [w:] Mowa
nienawiści a prawo na tle współczesnych zjawisk społeczno-politycznych., (red.) W. Pływaczewski W., Duda M., Wyd. Fundacja Forum Dialogu Publicznego, Olsztyn 2017.
Ćwiąkalski Z., [w:] A. Zoll (red.), Kodeks karny. Część szczególna.
Dudała J., Fani-chuligani. Rzecz o polskich kibolach, Wyd. „Żak”, Warszawa 2004.
Fijnaut C., Paoli L. (red.), Organised Crime in Europe. Concepts, Patterns and Control Policies in the European Union and Beyond, Dordrecht 2005.
Grzegorz K., Tkacz S., Wentkowska A., Ustawa o bezpieczeństwie imprez masowych. Wykładnia przepisów nowelizujących w świetle regulacji europejskich, Wyd. Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa 2013.
Janus T., Agresja – zaprzeczenie idei fair play czy element sportowej rywalizacji? „Warszawskie Studia Pastoralne” 2011, nr 13.
Janus T., Zjawisko agresji w widowiskach sportowych. Charakterystyka i ocen, (nieopublikowana rozprawa doktorska), Warszawa 2012.
Jurczak J., Chuligaństwo stadionowe: symbole i gesty na polskich stadionach, Wyd. WSPol, Szczytno 2011.
Jurczak, J., Działalność Policji wobec zjawiska stadionowej mowy nienawiści, „Biuro Rzecznika praw Obywatelskich”, Warszawa 2015.
Michalska-Warias A., [w:] M. Królikowski, R. Zawłocki (red.), Kodeks karny. Część szczególna, t. II, Wyd. C. H. Beck, Warszawa 2013.
Piotrowski, P., Chuligańskie zachowania kibiców, „Kwartalnik Policyjny” 2009, nr 3-4.
Pływaczewski W., Kudrelek J. (red.), Przestępczość stadionowa: etiologia, fenomenologia, przeciwdziałanie zjawisku Wyd. WSPol, Szczytno 2010.
Pływaczewski W., Duda M., Od redaktorów, [w:] Mowa nienawiści a prawo na tle współczesnych zjawisk społeczno-politycznych., W. Pływaczewski, M. Duda (red.), Wyd. Fundacja Forum Dialogu Publicznego, Olsztyn 2017.
Sahaj T., Aktywność stadionowa kibicowskich grup ultras jako przejaw specyficznej komunikacji społecznej. „Kultura i Społeczeństwo” 2012, nr 3.
Sochacka J., Chuligaństwo stadionowe jako samodzielne zjawisko społeczne i przedmiot regulacji prawnych. „Archiwum Kryminologii” 2010, t. XXII.
Sułkowski J., Sułkowski J., [w:] M. Safjan, L. Bosek (red.), Konstytucja RP. Tom I. Komentarz Art. 1 – 86, Wyd. C. H. Beck, Warszawa 2016.
Zakrzewski, S., Subkultura szalikowców bezpieczeństwo imprez sportowych, „Przegląd
Strategiczny” 2013, nr 2.
Zakrzewski S., Zjawiska patologii społecznej. Przyczyny – przebieg – skutki, Wyd. Uniwersytetu im. A. Mickiewicza, Poznań.
Zawartka M., Bezpieczeństwo sportowych imprez masowych w działaniach Policji. „Bezpieczeństwo: Teoria i Praktyka” 2011, nr 4.
Zawartka M. Podstawy zarządzania bezpieczeństwem masowych imprez sportowych. Ruzomberok- Kraków 2013.
Zawartka M., Prawne uregulowania związane z ograniczeniem agresywnych zachowań pseudokibiców na imprezach masowych oraz w związku z ich organizacją, „Przegląd Naukowo-Metodyczny, Edukacja dla bezpieczeństwa” 2013, rok VI, nr 1 (18).
Zawartka M., Sylwetka pseudokibica w zarządzaniu bezpieczeństwem na stadionach sportowych w Polsce, Wyd. Akademii Wychowania Fizycznego w Katowicach, Katowice 2014.
Zawartka M., Piłkarskie widowisko sportowe. Wybrane zagadnienia organizacyjne, prawne i
profilaktyczne, Wyd. Akademii Wychowania Fizycznego w Katowicach, Katowice 2014.

Drukuj