Ocena dostępności do papierosów w opinii dzieci i młodzieży z miasta Włocławka
Assessment of cigarettes availability in the opinion of children and young people from the city of Włocławek
MARTA LEWICKA, PAULINA SMYK
ISSN 2451-1846
DOI: http://dx.doi.org/10.21784/IwP.2018.002
Streszczenie:
Wstęp. Palenie tytoniu oraz narażenie na dym nikotynowy niesie za sobą szereg negatywnych skutków zdrowotnych, zarówno w rozumieniu jednostkowym jak i społecznym. Wczesna inicjacja nikotynowa zwiększa ryzyko palenia tytoniu w przyszłości i wykazuje związek z podejmowaniem przez młodzież innych zachowań niekorzystnych dla zdrowia.
Cel. Celem pracy jest ocena dostępności do wyrobów nikotynowych wśród dzieci i młodzieży z miasta Włocławka.
Materiał i metody. Badania przeprowadzono wśród 369 uczniów włocławskich szkół. W badaniu posłużono się metodą sondażu diagnostycznego z wykorzystaniem kwestionariusza ankiety własnej.
Wyniki. 1. 84,3% uczniów deklaruje, że nie pali papierosów, 2. Spośród palących badanych 58,6 % deklaruje, że pali w wyjątkowych sytuacjach,
a nałogowe (codzienne) palenie zadeklarowało 22,4% badanych. 3. 27,5% badanych zadeklarowało inicjacje palenia w wieku 10 lat i poniżej. 4. 14,4% ankietowanych kupiło papierosy samodzielnie.
Wnioski. 1. Znacząca większość uczniów szkół włocławskich (84,3%) deklaruje, że nie pali papierosów. 2. Uczniowie z włocławskich szkół palący tytoń najczęściej deklarują, że palą w wyjątkowych sytuacjach. Co piąty nastolatek z grupy osób palących pali tytoń nałogowo (codziennie).
3. Znaczący jest odsetek osób inicjujących palenie w wieku 10 lat i poniżej.
Abstract:
Introduction. Smoking and smoke- exposure have a number of negative effects on health , both socially and individually. The early onset of smoking is a major risk of smoking initiation and is associated with young people's engagement in other unhealthy behaviors .
Aim. The aim of the study is to assess nicotine products availability for children and young people from the city of Włocławek.
Material and methods. The study included 369 students from schools in Włocławek. The study used a method of diagnostic survey using a questionnaire.
Results. 1. 84.3% of students declare that they do not smoke, 2. 58.6% of smokers declare that they smoke in exceptional situations, and addictive (daily) smoking was declared by 22.4% of respondents. 3. 27.5% of respondents declared the initiation of smoking at the age of 10 and under. 4. 14.4% of the respondents bought cigarettes by themselves.
Conclusions. 1. A significant majority of pupils from schools in Włocławek (84.3%) declare that they do not smoke cigarettes. 2. Students from schools in Włocławek most often declare that they smoke in exceptional situations. Every fifth teenager from the group of smokers smokes on daily basis. 3. The percentage of people initiating smoking at the age of 10 and under is significant.
Słowa kluczowe:
papierosy, młodzież, dzieci, uzależnienia, substancje psychoaktywne
Keywords:
cigarettes, youth, children, addictions, psychoactive substances
Pełny tekst:
PDF - 24-38
Bibliografia / Bibliography:
1.Wilmes D.J. Nie!!! Alkoholowi i Narkotykom. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. Gdańsk 2002.
2.Teesson M., Degenhardt L., Hall W. Uzależnienia. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. Gdańsk 2005.
3.Kłos J., Gromadecka-Sutkiewicz M. Palenie papierosów jako aspekt stylu życia wśród 18-letnich uczniów poznańskich szkół. Przegląd Lekarski 2008; 65: 123–125.
4.Opielak G., Nadulska A., Piotrkowicz J. et.al. Palenie tytoniu wśród młodzieży szkół średnich w świetle aktualnych badań, Forum Medycyny Rodzinnej 2014, tom 8, nr 4, 190–194.
5.CDC's Office on Smoking and Health, Smoking and Tobacco Use; Annual Deaths Attributable to Cigarette Smoking, www.cdc.gov, 31 lipca 2017 [dostęp 2018-03-22].
6.Wojciech Stefan Zgliczyński: Palenie tytoniu w Polsce. Biuro Analiz Sejmowych, 30 listopada 2017. [dostęp 2018-03-22]: 2-3.
7.Roczniki Statystyczne GUS 1928-2005. GUS, Warszawa 2005.
8.Jaworski J.M., Linke D., Przewoźniak K., Zatoński W. Profilaktyka chorób odtytoniowych– ogólnopolskie kampanie zdrowotne. [w:] Palenie tytoniu w Polsce: postawy, następstwa zdrowotne i profilaktyka. Zatoński W, Przewoźniak K. (red). Centrum Onkologii-Instytut, Warszawa 1999: 127-63.
9.Wojtczak A. Zdrowie publiczne wyzwaniem dla systemów zdrowia XXI wieku. PZWL, Warszawa 2009.
10.Wojtyła-Buciora P, Marcinkowski JT. Palenie tytoniu przez licealistów – w opinii młodzieży i ich rodziców, Probl Hig Epidemiol 2011, 92(2): 319-326.
11.Trząsalska A., Staszyńska M., Krassowska U., Raport
z ogólnopolskiego badania ankietowego na temat postaw wobec palenia tytoniu, Kantar Polska dla Głównego Inspektoratu Sanitarnego, Październik 2017: 6.
12.Glover ED, Payne TJ. Treating nicotine dependence. Am J Med 2003, 327: 183-6.
13.Mathers C.D., Loncar D. Projections of Global Mortality and Burden of Disease from 2002 to 2030. PLoS Medicine 2006; 3(11): e442.
14.Mazur J. (red.): Zdrowie i zachowania zdrowotne młodzieży szkolnej w Polsce na tle wybranych uwarunkowań socjodemograficznych. Wyniki badań HBSC 2014. Instytut Matki i Dziecka, Warszawa 2015.
15.Kowalewska A. Palenie tytoniu przez dziewczęta w okresie dorastania w kontekście uwarunkowań psychospołecznych. Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2013.
16.Moor I., Rathmann K., Lenzi M. et al. Socioeconomic inequalities in adolescent smoking across 35 countries: a multilevel analysis of the role of family, school and peers. European Journal of Public Health 2015; 25(3): 457–463.
17.Pförtner T.K., Moor I., Rathmann K. et al. The association between family affluence and smoking among 15-year-old adolescents in 33 European countries, Israel and Canada: the role of national wealth. Addiction 2015; 110(1): 162–173.
18.Woynarowska B., Mazur J . Zachowania zdrowotne młodzieży szkolnej w Polsce: wyniki badań HBSC 2002. Zdrowie Publiczne 2004; 114: 159–167.
19.Diagnoza lokalnych problemów uzależnień i innych zagrożeń społecznych dla miasta Włocławek, Raport przygotowany na zlecenie Urzędu Miasta Włocławek Nr PZPS.8141.1.21.2012-1 przez pracowników naukowo-dydaktycznych Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej we Włocławku oraz Collegium Medicum UMK w Bydgoszczy, 2012.
20.Sierosławski J. Używanie alkoholu i narkotyków przez młodzież szkolną. Raport ogólnopolski z badan ankietowych realizowanych w 2011 roku. Instytut Psychiatrii i Neurologii Warszawa 2011.
21.Używanie alkoholu i narkotyków przez młodzież szkolną. Raport z ogólnopolskich badań ankietowych zrealizowanych w 2015 r; Europejski Program Badań Ankietowych w szkołach ESPAD, 2015.
22.Czapiński J., Panek T. (red.). Diagnoza społeczna 2007. Warunki i Jakość Życia Polaków. Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania, Warszawa 2007.
23.Mazur J., Woynarowska B., Kowalewska A. Wybrane wskaźniki palenia tytoniu przez młodzież 15-letnie w Polsce na tle międzynarodowych statystyk. Przegląd Lekarski 2008; 65: 549–552.
24.Kowalewska A., Woynarowska B., Mazur J. Uzależnienie od nikotyny i gotowość do rzucenia palenia wśród palącej młodzieży 15-letniej. Problemy Higieny i Epidemiologii 2005; 86: 93–98.
25.Obuchowska I. Drogi dorastania. Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne. Warszawa 1996.
26.Muszalik M., Marzec A., Bartuzi Z. Edukacji zdrowotna metodą zapobiegania paleniu papierosów i piciu alkoholu wśród młodzieży szkolnej. Pielęgniarstwo Polskie 2005; 2: 225–229.
27.Zatoński W, Przewoźniak K. Palenie tytoniu w Polsce: postawy, następstwa zdrowotne i profilaktyka. Centrum Onkologii – Instytut, Warszawa 1996: 148.
28.44. Craig CL, Marshall AL, Sjostrom M, et al. International physical activity questionnaire: 12-country reliability and validity. Med Sci Sports Exerc 2003,35: 1381-95.
29.Daniel J, Cropley M, Fife-Schow C. The effect of exercise in reducing desire to smoke and cigarette withdrawal symptomsis not caused by distraction. Addiction 2006, 101: 1187-92. 46. Boudreaux ED, Francis JL, Carmack Taylor CL, Scarinci IC, Brantley PJ. Changing multiple health behaviors: Smoking and exercise. Prev Med 2003, 36: 471-8.
30.Boudreaux ED, Francis JL, Carmack Taylor CL, Scarinci IC, Brantley PJ. Changing multiple health behaviors: Smoking and exercise. Prev Med 2003, 36: 471-8.
31.Zatoński W. Demokracja jest zdrowsza. Cud zdrowotny nad Wisłą. Centrum Onkologii – Instytut, Warszawa 1999: 7-17.
32.Percival J, Bialous SA, Chan S, Sarna L. International efforts in tobacco control. Sem Oncol Nurs 2003, 19: 301-8.